Pruikzwam door goede samenwerking gered van houtkachel

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging [land] op [publicatiedatum]

Door samenwerking van de firma Eijkelboom uit Apeldoorn en het landgoed Tongeren te Epe is de beukenstam waar al enige jaren de zeldzame Pruikzwam op groeit van de houtkachel gered en gisteren verplaatst naar een plekje op het landgoed waar jaren geleden de eerste Pruikzwam gevonden is in de gemeente Epe.

Grote schrik toen bleek dat onverwacht een beuk die al enkele jaren een prachtige Pruikzwam (Hericium erinaceus) draagt, omgezaagd was en op de nominatie stond om in de houtkachel te verdwijnen. Snel optreden en een goede samenwerking hebben er echter voor gezorgd dat er voor de boomstam en daarmee voor de Pruikzwam een nieuwe plek gevonden is. Jesse Schuurman van de firma Eijkelboom en Rob Fernandes van het landgoed Tongeren konden elkaar goed vinden in een oplossing. Met als gevolg dat gisteren een deel van de boomstam verplaatst is van de drukke Heerderweg te Epe naar een stil plekje op het landgoed Tongeren. Op ditzelfde landgoed Tongeren werd op 27 oktober 1979 de eerste Pruikzwam in de gemeente Epe gevonden. Nu, meer dan dertig jaar later, is de boomstam met de tweede Pruikzwam neergelegd waar in die tijd de eerste groeide.

Momenteel zijn er in Nederland 41 bomen of liggende stammen bekend waar de Pruikzwam op groeit. De Pruikzwam is dus eigenlijk best wel zeldzaam. Een groot aantal van deze vindplaatsen is een onderdeel van het Landelijke Paddenstoelenmeetnet. Deelnemers aan het Paddenstoelenmeetnet monitoren een honderdtal soorten paddenstoelen en tellen de vruchtlichamen van deze paddenstoelen. Aan de hand van de telgegevens kan gezien worden wat de effecten van verzuring, vermesting en verdroging zijn op de kwaliteit van bomen in bermen en bossen op zandgrond. Ook deze boom was, als meetpunt 880, een onderdeel van het Paddenstoelenmeetnet.

De Pruikzwam is een zwakteparasiet, die levende beuken aantast op plaatsen waar de bast beschadigd is. Het duurt vaak jaren voordat de eerste vruchtlichamen verschijnen en deze kan daarna nog tientallen jaren vruchtlichamen op de levende boom dragen. Als de boom uiteindelijk afsterft kan de Pruikzwam daarna ook nog vele jaren op de liggende dode stam vruchtlichamen vormen. Het landgoed Tongeren hoeft niet te vrezen voor een invasie van Pruikzwammen in haar bossen. De paddenstoel is nu eenmaal erg kieskeurig in haar keuze voor gastboom. Jammer, want het is een erg mooie paddenstoel.

Hoewel de Pruikzwam niet altijd elk jaar verschijnt, is de verwachting dat er op het landgoed Tongeren in de komende jaren gedurende de herfst een Pruikzwam te bewonderen zal zijn.

Tekst en foto's: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging