Hoe gaat het met de Nederlandse vleermuizen?

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op [publicatiedatum]

Dit jaar is het Jaar van de Vleermuizen. Een logische vraag is dan: hoe gaat het met de vleermuizen in Nederland? Vleermuisonderzoeker Herman Limpens licht dit toe in het nieuwste nummer van Zoogdier. Bovendien heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in samenwerking met de Zoogdiervereniging zeer recent een analyse van de wintertelgegevens van vleermuizen gepubliceerd.

Op plaatsen waar vleermuizen overwinteren en zichtbaar zijn, worden zij al jaren geteld door vele vrijwilligers. Dit gebeurt bijvoorbeeld veel in forten, steenfabrieken, kelders, groeves en bunkers. Van de vleermuissoorten die hier worden geteld, hebben het CBS en de Zoogdiervereniging de trends berekend. Die berekeningen laten zien dat de aantallen van deze soorten toenemen (zie grafiek). Dit geldt vooral voor de ingekorven vleermuizen (nog steeds zeldzaam), franjestaarten en grijze grootoorvleermuizen (ook zeldzaam).

"Het herstel van de goed telbare soorten in de winterverblijven is waarschijnlijk het gevolg van het niet meer gebruiken van insecticiden als DDT, Dieldrin en Aldrin in de landbouw. Ook hebben de beschermingsinspanningen in de tweede helft van de vorige eeuw succes gehad. Daarbij is vooral te denken aan het beschermen van de winterverblijven zelf, maar toch ook aan een vleermuisvriendelijker inrichting van het landschap”, schrijft Herman Limpens in het nieuwste nummer van Zoogdier.

Toch zijn er ook vleermuissoorten waarmee het minder goed gaat. Herman Limpens in Zoogdier: “Een aantal van de soorten die we met onze wintertellingen niet kunnen monitoren, zoals de laatvlieger en rosse vleermuis, hebben we bij het opstellen van de laatste Rode Lijst van bedreigde inheemse zoogdieren in de categorie ‘Kwetsbaar’ moeten plaatsen. We hebben nauwelijks trendgegevens over zulke soorten. Maar op veel plaatsen waar we in de jaren ‘80 van de vorige eeuw laatvliegers of rosse vleermuizen met gemak met de bat detector oppikten, blijft het nu stil.”

Het uitbreiden van de monitoringsmethoden is zeer gewenst. Want van heel algemeen voorkomende soorten is namelijk soms nog erg weinig bekend. “Van de gewone dwergvleermuis is bijvoorbeeld de algemene gedachte dat die overal voorkomt. Onbewust neem je dan aan dat het met de trend ook goed zit. Terwijl we in feite geen idee hebben van eventuele veranderingen in aantallen. We zouden toch niet, net als bij de huismus, op eens willen constateren dat die soort enorm achteruit is gegaan? In feite een situatie die ons bij de laatvlieger al is overkomen,” aldus Herman Limpens.

Lees hier het hele artikel in het kwartaalblad 'Zoogdier' van de Zoogdiervereniging.

Tekst: Stefan Vreugdenhil, Zoogdiervereniging