Slecht vooruitzicht voor de Grauwe klauwier in 2012

Bericht uitgegeven door Stichting Bargerveen [land] op [publicatiedatum]

De Grauwe klauwier beleefde in 2011 een zeer slecht broedseizoen, zowel als gevolg van een late terugkeer uit Afrika als door slecht weer tijdens de nestperiode. In 2012, uitgeroepen tot het ‘Jaar van de klauwieren’, wordt dan ook geen toename van deze zeldzame vogelsoort verwacht.

Het broedseizoen van 2011 was voor de Grauwe klauwier een van de slechtste in twintig jaar tijd. Dit blijkt uit de jaarlijkse analyse van alle broedgegevens door Stichting Bargerveen. Zowel het lage aantal eieren en jongen in het nest, de slechte conditie van de jongen, als een hoge predatiedruk zijn zeer opvallend. Deze factoren blijken ook in belangrijke mate de ontwikkeling van de populatie te bepalen. Voor 2012 wordt dan ook, voor het eerst sinds jaren, geen verdere toename van deze zeldzame vogelsoort in Nederland verwacht.

In mei van het afgelopen jaar werd al geconstateerd dat de Grauwe klauwieren zeer laat terugkeerden uit Afrika. Uiteindelijk arriveerden de meeste klauwieren pas eind mei, zo’n tweeënhalve week later dan gemiddeld. Het aantal broedparen dat terugkeerde was wel hoog, zoals ook was voorspeld op basis van het zeer goede broedseizoen in 2010.

Doordat de Grauwe klauwieren later begonnen met broeden dan normaal, legden ze minder eieren. Nesten met zes of zeven eieren waren in 2011 ronduit schaars. Vervolgens verslechterde het weer juist op het moment dat veel broedparen kleine jongen in het nest hadden zitten. Door de kou en regen waren er weinig grote insecten actief, waardoor er te weinig voer voor de jongen te vinden was. Bij nestcontroles bleek dat tien procent van de jongen ondervoed was; een uitzonderlijk hoog percentage voor zangvogels. Bovendien werden veel nesten leeggeroofd, waarschijnlijk omdat de hongerige jongen luid bedelden om voedsel waardoor roofdieren hen eerder ontdekten.

Op basis van het lage aantal jongen in het nest, de hoge predatie en slechte conditie van veel nestjongen zijn de vooruitzichten voor 2012 matig. Juist nu SOVON en Vogelbescherming 2012 hebben uitgeroepen tot het ‘Jaar van de klauwieren’, wordt er voor het eerst sinds lange tijd geen toename van de Nederlandse populatie verwacht. In natuurterreinen met veel grote insecten zal de Grauwe klauwier zich waarschijnlijk kunnen handhaven, maar gevreesd wordt dat in veel kleine en geïsoleerd liggende gebieden de soort komend jaar zal ontbreken. Met extra inzet van vrijwilligers gaan SOVON en Stichting Bargerveen in het ‘Jaar van de klauwieren’ de Nederlandse populatie nog beter in beeld brengen en moet blijken of deze voorspelling uitkomt.

Tekst en foto: Stichting Bargerveen