Jaaroverzicht zeldzame broedvogels–3 (zangvogels)

Bericht uitgegeven door SOVON Vogelonderzoek Nederland op [publicatiedatum]

In de twee vorige afleveringen op Natuurbericht kon u lezen welke bijzondere broedvogels er zoal in 2010 broedden. In dit derde (en laatste) deel gaan we verder met de hoogtepunten van enkele zeldzame zangvogels.

Op maarliefst drie plaatsen kwamen bijeneters succesvol tot broeden. In de gemeente Staphorst zorgden twee tot drie paren voor de eerste broedgevallen in Overijssel en een onbekend aantal uitgevlogen jongen. In Limburg werd een tweetal nesten gegraven in het Roerdal (zeker zeven uitgevlogen jongen) en één in de gemeente Echt-Susteren. We moeten terug tot 1964 voor het laatste Limburgse broedgeval (tevens het eerste voor Nederland) en voor zover bekend werd er nooit eerder in ons land op drie plaatsen tegelijkertijd gebroed. 

De orpheusspotvogel, het zuidelijke broertje van de spotvogel, deed na 2009 (zes territoria waarbij een zeker broedgeval van een gemengd paar met spotvogel) een stapje terug (waarschijnlijk twee territoria).

Voor de middelste bonte specht gaat 2010 de boeken in als een superjaar. In Limburg ging het om tenminste 104 territoria (het beste jaar tot nu toe was 2006 met 72), in Twente werden minimaal 84 middelste bonte spechten geteld (maximum was 54 in 2009), in de Achterhoek ongeveer 18 en in Noord-Brabant zeker zes. Dat de soort zich verder verspreidt, blijkt bijvoorbeeld uit meldingen bij Maartensdijk in Utrecht (eerste territorium in Utrecht sinds 1997), langs de zuidrand van de Veluwe (eenmalige waarnemingen in maart in Sonsbeek, Arnhem en nabij Velp), op de Noord-Veluwe (eenmalig in maart) en nabij Gorssel in Gelderland (paartje met nestholte). Maar ook in in Midden-Overijssel en in het najaar in Drenthe en zelfs op Ameland (ontdekt door een groep Limburgse vogelaars). Nu al is duidelijk dat voor het eerst de grens van de 200 territoria doorbroken is. En dan te bedenken dat de soort begin jaren negentig nog een onregelmatige gast in ons land was. Het kan hard gaan in de vogelwereld!

De grauwe klauwier zette in Limburg een stevig record neer met in totaal vijftig territoria. Tien jaar geleden broedde er jaarlijks maar een handvol in deze provincie. Naast het bolwerk in Heuvelland leverde het Peelgebied tenminste zeven paren op, waarvan een groot deel succesvol. In het oosten van Noord-Brabant betekenden vier territoria dat de soort zich ook in deze provincie (eindelijk) opnieuw vestigt. In Drenthe is het inmiddels bijna ondoenlijk geworden om de gehele provincie te inventariseren (schatting 200 territoria). Een redelijk succesverhaal dus.

Het gehele overzicht van alle zeldzame broedvogels van 2010 is na te lezen in het laatste nummer van SOVON-Nieuws 2010 welke binnenkort verschijnt. Overigens dient hierbij gemeld te worden dat een deel van de vermelde gevallen (nog) niet geverifieerd is en deze overzichten zeker onvolledig zijn. In het broedvogelrapport van 2010 zal te zijner tijd alles na te lezen zijn.

Rest ons u een bijzonder vogelrijk 2011 toe te wensen!

Tekst: Arjan Boele en Harvey van Diek, SOVON Vogelonderzoek Nederland
Foto's: bijeneter: Saxifraga-Marijke Verhagen; grauwe klauwier: Saxifraga-Piet Munsterman