Van Muizen- tot Paardenstaart

Bericht uitgegeven door FLORON op [publicatiedatum]

In een recent natuurbericht gaven we de opmerkelijke achtergrond van de populatie Muizenstaarten op de brink van Zuidlaren prijs. Nog voor het bericht geplaatst was, kwam er ook een andere melding van vele Muizenstaarten. Ditmaal uit Eemland. Van een meer ‘traditionele’ groeiplaats bovendien: kale grond rond perceelstoegangen in weidegebied.

Muizenstaart is echt een plant van tredplaatsen die graag groeit op door vee vertrapte ingangen van weilanden. Vooral op de overgang van de vertrapte zone naar de dichtere grasvegetatie. In de regio rond het IJsselmeer, in het bijzonder in de klei-op-veen-zone: van Kampen via de Veluwekust en Putterpolder/Arkemheen en Eempolders tot Huizen, en in Friesland. De melder van de Muizenstaart, Gerard van Dijk, vond zijn eerste exemplaren hier rond 1970 bij Hierden. Dat was destijds aanleiding tot een meer gerichte zoektocht op zijn Puchbrommer. En ja hoor, in die hele zone, trof hij Muizenstaarten met regelmaat aan.

Maar ook veertig jaar later weet hij ze hier dus nog te vinden. In eenzelfde perceel een massaal optreden met meer dan 75 polletjes. En ook andere plekken, rond tredplekken met Schijfkamille en Varkensgras. Met Muizenstaart in de randzone waar de grassen beginnen.

Toch blijkt Muizenstaartje ook op veel toegangsdammen tot de percelen verdwenen. Ophoging met vreemd (zand-)materiaal en het ontbreken van de intensieve vertrapping die je krijgt bij (na-)beweiding zouden de oorzaak kunnen zijn. Op de percelen waar de soort verdwenen was, werd zo te zien alleen gemaaid. Voor Muizenstaarten, die houden van tredplaatsen die in het voorafgaande jaar stevig zijn vertrapt, verslechteren de omstandigheden als er geen beweiding meer plaatsvindt. Een fantastische groeiplaats op dekzand ten zuiden van Nijkerk toont aan, dat een zandige standplaats op zichzelf voor Muizenstaart nog overkomelijk is. De uitbundige populatie heeft van dichtbij wel wat weg van een impressie uit het carboon: kleine muizenstaarten hier als reusachtige paardenstaarten!

Tekst: Gerard van Dijk en Wout van der Slikke, FLORON
Foto’s: Gerard van Dijk