Week van de cedergrondbekerzwam
SoortenNL
De cedergrondbekerzwam (Geopora sumneriana) is een grote bekerzwam, tot tien centimeter in doorsnee. In eerste instantie ontwikkelt hij zich ondergronds tot een bolletje. Hij valt pas op als hij wat omhoog komt en dan min of meer stervormig opent, waarbij de crèmekleurige binnenzijde zichtbaar wordt. De buitenkant is bedekt met een bruine ruige beharing waar vaak nog grond aan hangt. De cedergrondbekerzwam leeft in symbiose met ceders (Cedrus) die vooral in tuinen, parken en begraafplaatsen zijn aangeplant, met name Libanonceder en Atlasceder. Hij groeit er in groepen, soms spectaculair met honderden exemplaren, op de grond tussen de afgevallen naalden of stenige bedekking. Omdat tuinen privéterrein zijn, hebben we geen compleet beeld van zijn voorkomen in Nederland, maar hij wordt beschouwd als een vrij algemene soort. Hij houdt van een rijkere bodem met voldoende kalk. Die kan door menselijk handelen zijn ontstaan, waardoor hij ook gevonden wordt in van nature ongeschikte regio’s. De vruchtlichamen van cedergrondbekerzwam zijn met name in maart te vinden, maar het fructificatieseizoen loopt door tot eind april. Als je in je omgeving ceders weet te staan, ga dan eens kijken.
Ceders in Nederland zijn aangeplante exoten, de dichtstbijzijnde natuurlijke groeiplaatsen zijn de bergen rond de Middellandse zee. Maakt dat de cedergondbekerzwam ook tot een exoot? Ceders zijn hier door de mens gebracht, maar of dat ook geldt voor de cedergrondbekerzwam weten we niet met zekerheid. De oudst bekende vondst in Nederland is uit 1929. Hij kan hier met plantmateriaal terechtgekomen zijn, maar een spontane vestiging is niet uit te sluiten. Belangrijker is de vraag of de soort zich invasief gedraagt en schadelijk kan worden. Het aantal atlasblokken waaruit de cedergrondbekerzwam gemeld wordt, neemt vanaf eind vorige eeuw gestaag toe. We verwachten echter niet dat hij een bedreiging gaat vormen voor inheemse soorten, omdat deze soort gebonden is aan het geslacht Cedrus en niet bij inheemse boomsoorten groeit.
Er staan geen paddenstoelen op de Europese lijst van invasieve exoten. Dat wil niet zeggen dat er geen invasieve schimmels bestaan. Die zijn er zeker, denk maar aan de essentakkensterfte, die hele essenbossen verwoest, en veroorzaakt wordt door het vals essenvlieskelkje (Hymenoscyphus pseudoalbidus). Dergelijke soorten staan op een Europese lijst voor plantenziekten.
| Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in De week van de… Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid. |
Tekst: Alfons Vaessen en Inge Somhorst, Nederlandse Mycologische Vereniging en SoortenNL
Foto’s: Kor Raangs