Lente eigenlijk al ruim twee weken geleden begonnen
De NatuurkalenderBericht uitgegeven door De Natuurkalender op [publicatiedatum]
Volgens de sterrenkundigen begint de lente op 21 maart om 0:21 uur. Op basis van de bloeidatum van de voorjaarsbloeiers is de lente eigenlijk al ruim twee weken geleden begonnen. De waarnemers van De Natuurkalender gaven de eerste bloeiwaarnemingen van gele kornoelje, klein hoefblad, speenkruid en maarts viooltje gemiddeld 18 dagen eerder dan normaal door op www.natuurkalender.nl. Het moment van bloei is dit jaar daarmee vergelijkbaar met het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. Vlinders, vogels en amfibieën laten een vergelijkbare ontwikkeling zien.
De maand maart is dit jaar kouder dan normaal. Toch is 2011 warmer dan normaal begonnen door de relatief hoge temperaturen in januari en februari. De gemiddelde temperatuur sinds 1 januari komt uit op 4,3 °C. Dit is maar 0,2 graden warmer dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar, maar 2,3 graden warmer dan vijftig jaar geleden. De hoge temperaturen zorgen ervoor dat de voorjaarsbloeiers er vroeg bij zijn. Van het maarts viooltje was op 15 maart al de helft van de eerste waarnemingen binnen bij De Natuurkalender. Dat is twintig dagen eerder dan normaal. Speenkruid is zeventien dagen eerder in bloei gezien, klein hoefblad dertien dagen en gele kornoelje twintig dagen. Van deze vier soorten was alleen het speenkruid een paar dagen later dan de afgelopen tien jaar. De andere drie planten bloeiden een of twee dagen eerder. Dat verschil is dus verwaarloosbaar.
Het voorjaar begint dus vroeg maar ook weer niet extreem vroeg. Het vroegste jaar ooit gemeten was 2008. Toen bloeiden de genoemde voorjaarsbloeiers nog eens ruim drie weken eerder dan nu het geval is.
Van de overige soortgroepen is het nog wat vroeg om de balans op te maken maar de ontwikkeling loopt redelijk gelijk op met die van de planten. De eerste verschijningsdatum van de vroegste dagvlinders, de citroenvlinder en de kleine vos, lijkt vergelijkbaar te zijn met het gemiddelde van de afgelopen tien jaar. De gemiddelde eerste waarneming zal naar verwachting rond 21 maart uit gaan komen. Ook de waarnemingen van de eerste bruine kikkers en padden op land en in het water zijn vergelijkbaar met die van voorgaande jaren. Voor een duidelijker beeld moeten we nog een week of twee wachten.
De terugkomstdatum van de grutto valt vrijwel gelijk met gemiddelde van de afgelopen tien jaar, 11 maart. De meldingen van de eerste tjiftjaf zijn waarschijnlijk een paar dagen later. De eerste vinkenslag was met een gemiddelde van 18 februari weer een paar dagen eerder dan het gemiddelde van de afgelopen tien jaar.
De vroege voorjaarsbloeiers geven al wel wat kleur aan de omgeving maar voor het volledige lentegevoel is het wachten nog op het frisse jonge blad aan de bomen en struiken en de groei van allerlei kruidachtige planten. De komende twee weken zullen op veel plaatsen de sleedoorns wit kleuren, de meidoorns in blad komen en de pinksterbloemen gaan bloeien. Op enkele plaatsen verschijnen de eerste bladeren van de witte paardenkastanje en komt het fluitenkruid in bloei. Met de terugkomst van de fitis, de boerenzwaluw en de blauwborst in de komende twee weken zal de lente ook beter te horen zijn.
Tekst: Arnold van Vliet, Wichertje Bron, Fedor Gassner en Sara Mulder, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto's: Arnold van Vliet