Nu al lepelaars?

Bericht uitgegeven door Ecomare [land] op [publicatiedatum]

Het vuurwerk was nauwelijks gedoofd toen het eerste bericht van het jaar binnenkwam: lepelaar gezien in De Petten op Texel. Maar op 17 januari werd de vroege vogel voor het laatst gezien. Is hij weer vertrokken naar het warme zuiden? Waarschijnlijk niet.

Normaal…
Lepelaars komen naar Nederland om te broeden, normaal in de loop van februari. Als de jongen zelfstandig zijn gaan ze naar het zuiden, tot Afrika aan toe. Eind september zijn ze meestal weg. De jongen komen pas terug als ze geslachtsrijp zijn. Dat duurt drie jaar.

Wintervoedsel
Wanneer de eerste lepelaars in februari weer in Nederland aankomen is hun hoofdvoedsel, garnalen, nog niet in de Waddenzee aanwezig. Zeker na een strenge winter is het ondiepe water in februari nog te koud voor garnalen. Die zitten dan nog in de diepere en dus relatief warmere Noordzee. De lepelaars moeten het direct na aankomst nog hebben van de stekelbaarsjes. Deze kleine visjes paaien in het vroege voorjaar in zoet water. Zo lang de sloten niet zijn dichtgevroren kunnen de lepelaars het redden op een stekelbaarsdieet.

Foto’s als bewijs
Maar niet alle lepelaars trekken in het najaar naar warmere streken. De hele winter worden er nu en dan lepelaars gezien die heen en weer lijken te hoppen tussen de moerasgebieden van Zeeland en Texel. De grootste groep van deze winter betrof zes vogels in Haamstede. Op waarneming.nl zijn er foto’s van te zien. Als je die bekijkt zie je dat het om volwassen dieren gaat. Dat is te zien aan de donkere poten en de snavel die eindigt met een gele stip. Af en toe is er een foto van een vogel met een roze snavel. Dat is een jong dier. Soms staan er ook zilverreigers bij.

Waarom…?
Wat bezielt deze dieren om hier te blijven? Vliegen naar Afrika en terug, of zelfs maar naar Frankrijk, kost energie. Blijven is een gok, maar als het een zachte winter wordt is het misschien toch wel voordelig en kunnen de blijvers vroeg en weldoorvoed het broedseizoen in. Of dat voordeel ook dit jaar geldt valt te bezien. Voedsel vinden om warm te blijven zal niet makkelijk zijn. Veel sloten vriezen dicht. Waar het water brak is of stroomt, zal het langer duren. Nu nog terugvliegen naar warmere oorden betekent minst 1000 kilometer vliegen. En dat op een lege maag… Kortom, het is spannend voor deze waaghalzen.

Meer lezen
Kijk in onze digitale encyclopedie voor meer informatie over de lepelaar. Op waarneming.nl kun je de waarnemingen volgen.

Tekst: Ecomare
Foto: Salko de Wolf