Zeeschildpad gevonden? Geef dit door!

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON op donderdag 23 september 2010

Sporadisch duiken er zeeschildpadden op langs de Nederlandse kust, meestal in de herfst en wintermaanden. Als het om verzwakte of stervende dieren gaat, is snelle actie nodig om deze dieren te redden. Daarom is nu een protocol ontwikkeld waarin staat wat je moet doen als je een zeeschildpad vindt. Binnen de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD) is afgesproken dat Diergaarde Blijdorp te Rotterdam of Burgers’ Zoo te Arnhem de opvang en rehabilitatie van zieke aangespoelde zeeschildpadden op zich neemt.

Zeeschildpadden worden geassocieerd met tropische kusten, palmbomen en verre oorden. Ten dele klopt dit ook omdat de dieren in deze warme, verre gebieden hun eieren leggen. Maar verder migreren (jonge) zeeschildpadden de hele oceaan over. Sporadisch komen er ook zeeschildpadden op de Nederlandse kust terecht. Zeeschildpadden kunnen in koud water overleven, als dat niet te lang duurt. De kleinere soorten kunnen uiteindelijk onderkoeld raken, waarna ze verstijven en niet meer actief kunnen zwemmen en foerageren. Meestal komen ze dan aan de oppervlakte drijven waarna ze overgeleverd zijn aan de zeestroming; dan kunnen ze ook aanspoelen. Alleen de lederschildpad is zo aangepast dat hij bij uitstek foerageert in koude gebieden.

Waarnemingen in 2008 en 2009
In 2008 zijn twee verzwakte zeeschildpadden, een dikkopschildpad en een Kemps zeeschildpad, gevonden op de Nederlandse stranden. Deze dieren zijn opgevangen door Burgers’ Zoo en Diergaarde Blijdorp. Met succes zijn de dieren verzorgd tot ze weer gezond en sterk waren. Beide dieren zijn daarna overgebracht naar Zoomarine Algarve, Portugal (zie het Natuurbericht Herstelde zeeschildpadden terug naar de natuur). Daarvandaan is de dikkopschildpad vrij snel in de Atlantische Oceaan uitgezet. De Kemps zeeschildpad, een soort die alleen eieren legt in de Golf van Mexico, wacht nog op transport naar de Verenigde Staten om daar in zijn leefgebied te worden vrijgelaten. De komende weken vliegt deze zeeschildpad met de Portugese luchtmacht naar de Azoren waarna hij wordt overgedragen aan de Amerikaanse luchtmacht. In 2009 zijn twee dode lederschildpadden gevonden; daarna is een levende volwassen lederschildpad frequent waargenomen rondom Texel.

Protocol
Omdat zeeschildpadden niet vaak worden gevonden in Nederland is het voor vinders niet duidelijk tot welke instanties zij zich het beste kunnen wenden wanneer dit wel gebeurt. Daarom is er nu een protocol ontwikkeld dat helderheid moet geven:

Protocol bij het vinden van een levende zeeschildpad
Aangespoelde zeeschildpadden hebben acute medische hulp nodig. Binnen de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD) is afgesproken dat Diergaarde Blijdorp  te Rotterdam (010-4431432) of Burgers’ Zoo  te Arnhem (026-4450373) de opvang en rehabilitatie op zich neemt. Het is zaak om tussentijds een gevonden zeeschildpad vochtig te houden met een natte doek en de ogen te druppelen. Plaats het dier niet in een te warme omgeving: grote en snelle temperatuurverandering kan hen fataal worden.
Er is een uitzondering: wereldwijd is geen ervaring met de opvang en rehabilitatie van volwassen lederschildpadden. Gezonde lederschildpadden kunnen de condities in de Noordzee echter prima aan. Mocht er een levend dier vast raken in een net of touw, dan is het losmaken en op locatie loslaten voldoende.

Protocol bij het vinden van een dode zeeschildpad
Voor alle zeeschildpadsoorten geldt in Nederland een prepareerverbod. Het is dus niet toegestaan om zonder ontheffing een gevonden exemplaar, of delen ervan, te bezitten. Voorkeur gaat uit het dier aan te bieden aan het Natuurhistorisch Museum Naturalis (www.naturalis.nl) omdat zij de meest complete collectie van in Nederland aangespoelde zeeschildpadden beheren.

Tekst en foto: Edo Goverse, RAVON