Een Sepia tweeling in één eitje

Bericht uitgegeven door Stichting ANEMOON op [publicatiedatum]

Sportduikers hebben recent een bijzondere waarneming gedaan in de westelijke Oosterschelde: een Sepia tweeling in één eitje. Biologen breken zich nu het hoofd over de vraag: is het een eeneiige tweeling of een twee-eiige tweeling in één ei? Zeker is dat dit een uitzonderlijke waarneming is, maar dat ligt eigenlijk meer aan de Sepia’s zelf en de wijze waarop ze normaal hun eitjes afzetten.

Voor sportduikers is het Sepia seizoen een hoogtepunt in het voorjaar. Tweejarige Sepia’s, ook wel Zeekatten genoemd, trekken in grote aantallen vanuit de Noordzee de Zeeuwse Delta in om hier te paaien. Deze inktvissen en hun voortplantingsgedrag vormen een prachtig schouwspel waar veel sportduikers ieder jaar weer naar uitkijken.

Dat was in mei en juni. Nu vinden we onder water alleen nog maar de karakteristieke druppelvormige eitjes, met daarin de ontwikkelende embryo’s. In ieder eitje zit normaal gesproken één embryo. Dat zien we echter slechts zelden omdat bij het afzetten van de eitjes de moeder Sepia een laagje inkt om het eitje afzet. Waarschijnlijk doet ze dit om het embryo onzichtbaar te houden voor mogelijke predatoren uit de wrede buitenwereld. Soms is het inktpotje echter leeg en blijven de eitjes transparant. Daarin is dan altijd goed te zien dat er inderdaad één embryo in één eitje zit.

Het bijzondere eitje dat sportduikers zeer recent in de oostelijke Oosterschelde vonden was slechts met een dun laagje inkt bedekt. In het eitje lijken twee vliesjes te zitten die het eitje in twee compartimenten verdelen. In ieder compartiment zit een embryo. Het is dus een eitje met een Sepia tweeling.

We weten echter niet of er oorspronkelijk één bevruchte Sepia eicel in heeft gezeten dat in een vroeg stadium uiteen is gevallen, met als gevolg twee embryo’s: een eeneiige tweeling. Of heeft de moeder twee bevruchte eicellen in één eitje verpakt? In dat geval is het dus één eitje met een twee-eiige tweeling. Zouden dit een jongetje en een meisje Sepia zijn dan moet dat zeker het geval zijn. Zijn de twee embryo’s van hetzelfde geslacht dan zijn beide opties nog mogelijk. Dat kunnen we helaas niet zien aan deze jonge Sepia’s. Het is zelfs mogelijk dat in dit geval de spermacellen die de twee afzonderlijke eicellen hebben bevrucht ook nog eens van twee verschillende vaders afkomstig geweest. Daarmee zou het wel een heel bizar biologisch fenomeen zijn geworden.

Zeker is in ieder geval dat wij nog nooit eerder een melding van een Sepia tweeling hebben ontvangen. Als waarneming is het dus heel uitzonderlijk. Maar wellicht komt dit fenomeen veel vaker voor dan we nu weten. Tenslotte ontwikkelen bijna alle Sepia embryo’s zich afgeschermd van het spiedend oog van de passerende sportduikers in de zwarte kraamkamer die hun moeder voor haar kroost heeft geproduceerd. Wist u trouwens dat Sepia’s en de andere inktvissen tot de grote groep van de weekdieren behoren? Dit is dezelfde groep waar ook de schelpdieren en slakken toe behoren!

Tekst: Peter H. van Bragt, Stichting Anemoon
Foto’s: Peter H. van Bragt en Bas van der Sanden