Stipt op tijd: eerste Zeekatten in Zeeland

Bericht uitgegeven door Stichting ANEMOON [Nederland] op [publicatiedatum]

De eerste Zeekatten van dit jaar zijn vanuit de Noordzee in de Oosterschelde gearriveerd. In het laatste weekend van april troffen sportduikers in de buurt van Zierikzee de eerste exemplaren aan. De afgelopen twee weken is het aantal waarnemingen flink toegenomen en hebben deze fraaie inktvissen ook de meest oostelijke duiklocatie van de Oosterschelde bij de Bergse Diepsluis al bereikt. Je kunt er jaarlijks de natuurkalender op gelijk zetten: eind april, begin mei.

De inkt van het vorige Natuurbericht van Stichting ANEMOON was nog niet opgedroogd of de eerste Zeekatten van dit jaar, onder sportduikers ook wel sepia's genoemd (afgeleid van de Latijnse naam Sepia officinalis), waren uit de Noordzee in de Oosterschelde gearriveerd. Met het opwarmen van het zeewater is daarmee voor veel sportduikers het onvermijdelijke jaarlijkse hoogtepunt van het duikseizoen gekomen. Gedreven door hun oerinstinct trekken momenteel grote aantallen Zeekatten vanuit de grenzen van de Atlantische oceaan en de Noordzee terug naar de kust waar ze twee jaar geleden geboren zijn. Sinds de laatste week van april en bij een watertemperatuur van circa tien tot elf graden Celsius, trekken de eerste tweejarige dieren weer door de openstaande Oosterscheldekering, de Spuisluis van de Brouwersdam en de monding van de Westerschelde de Zeeuwse Delta in. En als er één Zeekat door de Oosterscheldekering is getrokken... volgen er altijd veel meer. Sommige sportduikers meldden dat zij de afgelopen weken tijdens een duik meer dan tien exemplaren onder de golven van de Oosterschelde aantroffen.

De dieren zijn ook meteen begonnen met paren, want tegelijkertijd met de eerste Sepia’s werden ook al de eerste eikapsels aangetroffen. Ze zijn druppelvormig, ongeveer één centimeter in doorsnede en met een laagje Sepia-inkt bekleed. Deze prachtige inktvissen beleven hun paaitrek slechts eenmalig. Het voltooien van het voortplantingsritueel kan enkele weken duren en nadat ze hun vele tientallen eikapsels hebben afgezet sterven ze hier.

De Gewone Zeekat kan circa 40 tot 50 centimeter groot worden. Vooral tijdens de paaitijd zijn ze prachtig gekleurd en hebben ze alleen maar oog voor elkaar. Ze zijn dan absoluut niet schuw en kunnen goed door sportduikers geobserveerd en gefotografeerd worden. Het zijn zeedieren met een bijzonder grote aaibaarheidsfactor. De paring is een teder ritueel, waarbij het mannetje zijn zopas op de paaigronden veroverde vrouwtje koestert en beschermt tegen de voortplantingsdrang van concurrerende mannetjes. Hierbij kunnen de mannetjes onderling zeer agressief met elkaar vechten om hun paringsrechten te beschermen of juist te veroveren. De copulatie, waarbij het mannetje en vrouwtje innig hun acht armen verstrengelen duurt ongeveer 30 seconden tot een minuut en verloopt heel rustig.

En net zoals de hormonen van deze inktvissen in de paaitijd door hun aderen gieren, groeit bij sportduikers het jaarlijks terugkerend enthousiasme om massaal te gaan duiken en te genieten van dit bijzondere natuurfenomeen. Het zal vanaf nu de komende maanden weer heel erg druk worden op de duikplaatsen langs de Oosterschelde. Met een beetje geluk kunnen sportduikers in de komende twee maanden tot wel 40 of meer paaiende paartjes Zeekatten per duik in de Oosterschelde waarnemen.

Zeekatten komen ook in kleine aantallen in het Grevelingenmeer voor. Daar is de kans om ze parend aan te treffen veel kleiner.

Tekst en foto’s: Peter H. van Bragt, Stichting ANEMOON