Boommarteronderzoek stelt terugkeer otter in Vechtstreek vast

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op [publicatiedatum]

Het onderzoek naar boommarters in de Oostelijke Vechtstreek had een opmerkelijke start: een otter voor de camera! Dit betekent dat er voor het eerst sinds 30 jaar weer met zekerheid een otter is vastgesteld in dit gebied. Uit het onderzoek blijkt ook dat er zeker boommarters in het gebied aanwezig zijn, maar dat er nog nauwelijks iets bekend is over hun verspreiding.

Landschap Noord-Holland is begin 2010 gestart met een uniek onderzoek naar het voorkomen van boommarters (Martes martes) in de Oostelijke Vechtstreek (Naardermeer, Ankeveen, Kortenhoef en Loosdrecht). Het onderzoek gebeurt in nauwe samenwerking met specialisten van de Werkgroep Boommarter Nederland. Aan dit onderzoek werken ook 23 nieuwe vrijwilligers mee.

Doel van het onderzoek van Landschap Noord-Holland is duidelijk te krijgen waar boommarters in het gebied precies voorkomen en of ze zich hier voortplanten. Tot begin 2006 werden er zelden boommarters in de Vechtstreek gezien. Inmiddels is duidelijk dat de dieren in het waterrijke gebied van de Oostelijke Vechtplassen aanwezig zijn. Van 2006 tot en met 2009 zijn er tien zichtwaarnemingen gedaan, zijn er acht dode dieren gevonden en werd eenmaal een verzwakt wijfje aangetroffen. In de Oostelijke Vechtplassen is nog geen voortplanting van de boommarter vastgesteld. De verspreiding van boommarters in het gebied is nog volstrekt onbekend.

Kennis over boommarters in de regio is nu nog beperkt tot twee mensen van de Werkgroep Boommarter Nederland. Voor de continuïteit is het een goede zaak die kennis over te brengen op meer mensen. Ook dat is een belangrijke reden voor Landschap Noord-Holland om dit project op te zetten.

De boommarter is een relatief zeldzame zoogdiersoort in Nederland. De totale populatie wordt geschat op zo’n 350 tot 500 dieren. Boommarters worden vooral aangetroffen op de hogere zandgronden van Nederland; de drie kerngebieden zijn de Utrechtse Heuvelrug, de Veluwe en Drenthe. Buiten deze gebieden worden incidenteel boommarters waargenomen.

Eerste resultaten
Het onderzoek wordt gedaan met behulp van zogenaamde fotovallen. Dit zijn fotocamera’s die reageren op beweging of warmte-uitstraling van een dier. Nu al is duidelijk dat er op meer plaatsen boommarters voorkomen dan gedacht werd. Behalve boommarters werden ook foto’s gemaakt van onder andere vos, ree, das, bosmuis, egel en konijn. In het najaar van 2010 is een rapport over alle resultaten gereed.

Otter
Half juni is er met de vrijwilligers een eerste evaluatieavond gehouden. Bij die gelegenheid liet ieder groepje zien welke dieren er met hun fotovallen gefotografeerd waren. Tot grote verbazing van alle aanwezigen bleken er drie foto’s, gemaakt op 11 juni 2010, te zijn waarop een otter leek te staan. Navraag bij otterdeskundigen bevestigden dit vermoeden. Dit betekent dat er voor het eerst sinds dertig jaar weer met zekerheid een otter is vastgesteld in de Vechtstreek. Voor Natuurmonumenten, eigenaar van veel moerasgebieden in de Vechtstreek, een teken om alle plannen voor ecologische verbindingen ten behoeve van de otter weer uit de kast te halen.

Het boommarteronderzoek en de opleiding van nieuwe vrijwilligers is mogelijk geworden dankzij financiële bijdragen van de Nationale Postcode Loterij, het Prins Bernhard Cultuurfonds, de Suzanne Hovinga Stichting en het Fonds kleinere NME projecten Noord-Holland.

Tekst: Jelle Harder, projectleider soortenbeheer Landschap Noord-Holland
Foto’s: Rollin Verlinde (thumbnail), Bram Achterberg (jonge boommarter), Landschap Noord-Holland (otter in cameraval)