Megaliefje voor rariteitenkabinet

Bericht uitgegeven door FLORON op donderdag 3 juni 2010

Een mailbericht van Terschelling met een opmerkelijke plantenvondst. Dat kan wat zijn zou je zeggen, want de wadden zijn botanische pareltjes. Maar het pakt wat anders uit: geen bijzondere soort, wel een aparte verschijning: een megaliefje.

Madeliefje (Bellis perennis), want daar gaat het om, is niet bepaald een bijzondere soort. Hoewel deze composiet op sommige plekken wel in aantal lijkt af te nemen, siert het nog steeds de meeste gazonnen en bermen overvloedig. Genoeg voor vele kinderhandjes en bloemenkransen. Maar dit is een bijzonder exemplaar. De vinder, Frank London, vraagt zich af of dit ‘megaliefje’, zoals hij het noemt, vaker voorkomt.

Moeilijk te zeggen, want FLORON verzamelt gegevens over vindplaatsen van soorten; niet over afwijkende groeivormen. Maar wie veel in het veld loopt, ontdekt wel dat met enige regelmaat afwijkende verschijningsvormen optreden. Dat is niet aan Madeliefjes voorbehouden, zelfs niet aan planten. Denk maar aan de rariteitenkabinetten die verzamelaars vroeger aanlegden vol afwijkende groeivormen, vooral uit de dierenwereld.

Rare groeivormen zijn bij planten soms het gevolg van spuiten of maaien, maar kunnen ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld schimmels of door genetische foutjes. Begin vorige eeuw is zelfs al eens een dik Duits boek gepubliceerd waarin tal van groeiafwijkingen bij planten zijn beschreven. Daaruit blijkt dat een groeiafwijking bij Madeliefjes vaker voorkomt. Niet alleen de uitdijende bloemhoofdjes staan vermeld; er zijn ook Madeliefjes beschreven met vergroeide bloemstelen en zelfs met meerdere bloembodems boven elkaar. Veruit de meeste afwijkingen betreffen de bloeiwijze.

Hoe frequent één en ander voorkomt wordt niet vermeld. Wel dat Madeliefje relatief veel groeiafwijkingen kent. Het Terschellinger exemplaar blijft dus een opmerkelijke, maar geen uitzonderlijke vondst. Zeker een ‘megaliefje’, maar wellicht nog niet ‘de madeliefste’! Tijd voor verkiezingen zou je zeggen…

Tekst: Wout van der Slikke, FLORON
Foto: Frank London