Muskusrattenbestrijding kan anders

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op [publicatiedatum]

De huidige strategie van muskusrattenbestrijding heeft veel nadelen, onder andere voor de natuur. Er zijn alternatieven voor de huidige wijze van bestrijding, maar daar is weinig veldonderzoek naar gedaan. Hoogste tijd dus voor experimenten. Zo bleek tijdens het muskusrattensymposium dat de Zoogdiervereniging onlangs organiseerde.

De Zoogdiervereniging organiseerde op 16 april een symposium over de bestrijding van muskusratten. De huidige strategie voor muskusrattenbestrijding is landdekkend en jaarrond vangen. In sloten en andere watergangen staan talloze klemmen en fuiken. En dat heeft zo zijn nadelen.

Hugh Jansman (Alterrra) liet zien hoeveel nadelen de huidige muskusrattenbestrijding heeft voor de waternatuur, voor vissen, bunzingen, en ook voor de bever en otter. En Jelle Reumer (Natuurhistorisch Museum Rotterdam) stelde: “Er wordt jaarlijks meer dan dertig miljoen euro belastinggeld gebruikt voor het bestrijden van deze sympathieke dieren, dat bespaart een schade van maximaal vijf miljoen euro”. Bovendien wees Reumer erop dat er nog nooit een dijk is bezweken door muskusratten.

Er zijn ook veel preventieve maatregelen mogelijk, die schade aan oevers en kades voorkomen. Ilse Hergarden (DHV) gaf een overzicht. Vooral door de zogenaamde overdimensionering van de oevers worden kaden en oevers veel minder kwetsbaar voor het graafgedrag van de muskusrat.

Twee onderzoekers kwamen met alternatieven waardoor minder muskusratten hoeven te worden gevangen. Op het symposium pleitte Daan Bos (Altenburg & Wymenga en WUR) voor een meerjarig veldonderzoek waarbij in de intensiteit van het vangen wordt gevarieerd, om te komen tot een zo effectief mogelijke aanpak. Dennis Wansink (Bureau Waardenburg) noemde twee alternatieven: objectgericht en/of seizoenaal vangen. Objectgericht betekent dat men alleen muskusratten wegvangt bij kwetsbare objecten. Dat zullen meestal de secundaire dijken zijn. Dit in tegenstelling tot de huidige strategie in Nederland, waarbij landdekkend wordt gevangen. Een tweede alternatief is om alleen in winter en voorjaar te vangen, in plaats van het jaar rond. Verrassend genoeg heeft dat bijna hetzelfde effect op het verlagen van de populatiedichtheid als jaarrond vangen. Met minder moeite, minder vangsten en minder bijvangsten.

In de discussie bleek dat er nog veel onduidelijk is over het effect van de alternatieven. Tot verrassing van de bezoekers is er sinds 1990 geen veldonderzoek gedaan. Jos Teeuwisse, directeur van de Zoogdiervereniging en de dagvoorzitter, sloot de dag af met deze conclusie. Teeuwisse: “Dit symposium kent een grote opkomst, uit waterschappen over het hele land, er zijn kennelijk veel mensen geïnteresseerd. Vragen stellen is het begin. De doorbraak zal van de waterschappers moeten komen… de vraag is momenteel nog hoe een goed onderzoek te doen. Er is dringend behoefte aan experimenten in het veld!”

Tekst: Marijke Drees, Zoogdiervereniging
Foto: muskusrat, Jelger Herder