Beverkalender september: een bever of niet?

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging [land] op [publicatiedatum]

In september zwemmen zowel de beverjongen als hun ouders vrij rond en is er volop gelegenheid hen te zien. Met enige regelmaat ontvangt de Zoogdiervereniging meldingen van waarnemingen van bevers, waarbij uit een foto blijkt dat het gaat om een beverrat of muskusrat. Als men geen ervaring heeft met deze soorten, is het lastig om ze uit elkaar te houden en is een vergissing snel gemaakt. Hoe hou je deze drie soorten (bever, beverrat en muskusrat) nu uit elkaar?

We maken voor de herkenning gebruik van een combinatie van onder andere lichaamsgrootte, vachtkleur, hoe hoog het dier in het water ligt en plaatsing van de ogen. Veel mensen vergissen zich in de grootte van een volwassen bever. Inclusief 30 centimeter staart komt de lengte rond de 120 centimeter. Een muskusrat die inclusief 25 centimeter staart rond de 55 centimeter meet, is dus een stuk kleiner. Echter, een jonge bever meet zo tussen de 50 en 70 centimeter waardoor gemakkelijk verwarring kan ontstaan. Bovendien wonen muskusratten regelmatig bij bevers in een burcht, waardoor ze ‘door elkaar’ zwemmen.

Muskusratten liggen hoog in het water, maar ook jonge bevers liggen hoog in het water waarbij kop, rug en kont boven water uitsteken. Als de staart zichtbaar is, wordt het snel duidelijk. Maar in de meeste gevallen is de staart niet goed te zien. Als het dier zwemt is echter goed waar te nemen dat een muskusrat bij het zwemmen gebruik maakt van zijn staart. Men ziet dan voortdurend een duidelijke werveling achter het dier. Bij een bever is dit niet waar te nemen.

Een volwassen beverrat meet inclusief 40 centimeter staart rond de 100 centimeter. Wat betreft grootte kunnen ze verward worden met bevers van een of twee jaar oud. De meeste beverratten hebben echter een opvallend lichtere vachtkleur rond het oor. Daarnaast staat het oog anders in de kop. Bij bever en muskusrat staat het oog redelijk in het midden tussen neuspunt en achterkant van het oor. Bij de beverrat staat het oog verder naar achteren. Bovendien heeft een beverrat lange witte snorharen en is de vacht vaak grijzig. Er komen echter ook beverratten voor met de karakteristieke bruine beverkleur. In Limburg leven overigens ook bevers met een hele donker bruine tot bijna zwarte vacht.

Hoe hoog een dier in het water ligt kan ook een indicatie geven over met welke soort we van doen hebben. We zagen al dat jonge bevers en muskusratten hoog in het water liggen. Dat geldt ook voor jonge beverratten. Beverratten en bevers van een jaar oud liggen dieper waarbij de kont bij normale zwemsnelheden vaak onder water verdwijnt. Als een bever van een jaar oud hard zwemt, is meestal zelfs alleen de kop te zien. Bij volwassen beverratten zie je doorgaans nog de kop en een deel van de rug of kont boven water uit steken, terwijl bij volwassen bevers meestal alleen de kop boven water komt. Alleen als een volwassen bever langzaam zwemt of droog het water in gaat zonder onder te duiken, zijn rug en eventueel kont ook waarneembaar.

Tekst: Vilmar Dijkstra, Zoogdiervereniging
Foto's: M. Kaandorp & C. Lange; Martijn van Oene; Richard Witte