Vlinders blij met vitale vutters

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting op maandag 11 januari 2010

Een groep vroeg gepensioneerden uit Nederweert en omgeving is vele honderden uren per jaar op pad om kleinschalig beheer uit te voeren in natuurgebieden in die regio. Zeldzame vlinders als bont dikkopje en kleine ijsvogelvlinder profiteren hiervan.

Het Weerterbos is een belangrijk vlindergebied. Behalve voor bosvlinders als kleine ijsvogelvlinder (Limenitis camilla) en grote weerschijnvlinder (Apatura iris) is het ook de vliegplaats van bont dikkopje (Carterocephalus palaemon) en spiegeldikkopje (Heteropterus morpheus). Deze dikkopjes bewonen de bosranden en open plekjes in het bos en bospaden. Door het dichtgroeien van open plekken en toenemende beschaduwing van bospaden werd het bos minder geschikt als leefgebied. Een groep vitale vutters en vrijwilligers van IVN Nederweert zijn de afgelopen jaren, samen met vrijwilligers van scholen en scouting, bezig geweest met vlindervriendelijk beheer. Het blijkt voor kleine ijsvogelvlinder en bont dikkopje goed te werken, want deze twee soorten nemen in het Weerterbos toe, terwijl ze landelijk gelijk blijven of zelfs achteruit gaan. De eigenaar, Stichting het Limburgs Landschap, is blij met deze werkzaamheden. “Dit werk aan bospaden en bosranden is buitengewoon nuttig voor veel dier- en plantensoorten, maar het is voor ons als beheerder niet te doen om jaar in jaar uit zo kleinschalig te beheren. We kunnen prima in een grootschalige actie zorgen voor meer openheid in het bos, maar voor het bijhouden ervan en het jaarlijks terugkerende hakken en kappen zijn we erg blij met deze vrijwilligers.”

De vuttersgroep is ook in 2009 buitengewoon actief geweest. Samen zijn ze het afgelopen jaar meer dan 130 werkdagen aan het werk geweest. Ze werken niet alleen in het Weerterbos, maar ook in andere natuurgebieden zoals de Zoom, de Hollander en de Laurabossen. Daarnaast is er een terrein langs de Schappsdijk die al vele jaren door de beheergroep van het IVN wordt beheerd. Daar gaat het ook niet alleen om de vlinders: in 2009 zijn daar bijvoorbeeld ook meer dan 3000 gevlekte orchissen (Dactylorhiza maculata subsp. maculata) geteld. Het is een terrein waar gefaseerd wordt gemaaid en alleen voorwaarden scheppend beheer wordt uitgevoerd. De beheeractiviteiten worden nadrukkelijk begeleid door onderzoek. Vrijwilligers zijn in de vliegtijd van de kwetsbare dagvlinders bijna dagelijks in het veld te vinden om te onderzoeken waar de soorten nog zitten en met welke knelpunten ze te maken hebben. Die knelpunten worden de volgende winter weer op het beheerprogramma gezet. De kleine ijsvogelvlinder (foto rechts) en ook bont dikkopje (foto links) profiteren hier duidelijk van. Het spiegeldikkopje (foto midden), dat ook in die omgeving voorkomt, heeft het de afgelopen jaren erg slecht gedaan, maar in 2009 leek hij toch op plekken waar gewerkt was in het Weerterbos nog voor te komen.

De Vlinderstichting is ondertekenaar van het Landschapsmanifest, waarin deze werkzaamheden uitstekend passen en hoopt op nog veel meer soortgelijke activiteiten in het land.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting