Voor het eerst een nieuwe spinnensoort in België
Bericht uitgegeven door Arabel [land] op [publicatiedatum]
Voor het eerst in de geschiedenis werd een nieuwe spinnensoort voor de wetenschap ontdekt in België. Het gaat om de Kierkogelspin. Dat meldt Natuurpuntafdeling Antwerpen Stad in haar ledentijdschrift Natuur.stad, dat vandaag verschijnt.
De vaststelling dat een soort nieuw is voor de wetenschap, gaat niet over één nacht ijs. De oudste vondst van de spin door arachnoloog Herman Vanuytven dateert al van 1989, toen Herman enkele exemplaren aantrof in een verlaten steengroeve nabij Namen. Toen was nog niet duidelijk dat het om een nieuwe soort ging. Dat bleek pas in 1993. In 2007 meldde de Belgische Arachnologische Vereniging ARABEL de vondst aan het brede publiek, maar pas nu verschijnt de officiële beschrijving in het gerenommeerde wetenschappelijke vakblad "Arachnology" van de British Arachnological Society, en is de soort dus ook wetenschappelijk erkend.
De spin kreeg de wetenschappelijke naam Theridion asopi mee. 'Asopi' verwijst daarbij naar "ASOP", het Antwerpse SpinnenOnderzoeksProject dat de aanleiding vormde tot het beschrijven van de soort. De spin, die in het Nederlands "Kierkogelspin" wordt genoemd, werd door de arachnologen van het ASOP immers ook aangetroffen op verschillende plaatsen in Antwerpen. Daar is ze ingevoerd via de stenen die gebruikt worden om tussen de treinsporen te leggen. Enkele weken geleden werd ze verrassend genoeg ook in De Maten in Genk aangetroffen. Verrassend, omdat ze bekend staat als een soort die vooral op rotsen (en in Antwerpen ook tegen spoorwegconstructies) leeft.
De Kierkogelspin is een spin van de familie van de kogelspinnen. Die verwerken een ingenieus galgsysteem in hun web. Dat bestaat erin dat draden onder hoge spanning worden vastgemaakt tegen een oppervlak en dat die draden onderaan worden bekleed met lijm. Wanneer een insect tegen zo’n draad aanloopt, blijft het plakken en probeert zich los te wrikken. Hierbij komt de draad los van het oppervlak en schiet met de prooi eraan omhoog. Dat vergemakkelijkt het overmeesteren van de prooi aanzienlijk. Hulpeloos bengelend wordt ze door de spin in spinzijde gewikkeld om ze vervolgens via een beet met snelwerkend gif te doden.
In België komen nog twee heel nauw verwante spinnensoorten voor, die met het blote oog niet te onderscheiden zijn van de Kierkogelspin. Zelfs onder de stereomicroscoop is het voor specialisten nog een lastige klus om de soorten te onderscheiden. Dat is meteen de reden waarom lang over het hoofd werd gezien dat het wel degelijk om een andere soort gaat.
Tekst: Koen Van Keer, Natuurpunt Antwerpen Stad, Natuurpunt Studie, Belgische Arachnologische Vereniging ARABEL
Foto: Dirk Cleiren