Zeldzame kwabaal breekt record

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]

In Nationaal Park Weerribben-Wieden is een kwabaal van 71 centimeter lang gevangen en daarmee is een nieuw Nederlands lengterecord een feit. Het tot nu grootste geregistreerde exemplaar in Nederland had een lengte van 70 centimeter en werd in 1894 gevangen in het Friese Terkaple.

Kwabalen (Lota lota) zijn in Nederland zeer zeldzaam geworden en worden zelden groter dan 65 centimeter. Kwabalen van deze lengte moeten echter voor beroepsvissers in de eerste helft van de vorige eeuw geen unicum zijn geweest. De soort kwam tot aan het begin van de jaren zestig van de vorige eeuw algemeen voor in de trekgaten en weteringen van de Kop van Overijssel. Beroepsvissers vingen de kwabalen hier met fuiken van december tot eind maart. Uit gesprekken met lokale beroepsvissers blijkt dat de kwabaal hier zo algemeen was dat men ze ’s winters onder het ijs door zag zwemmen.

De kwabaal houdt er een bijzondere levenswijze op na. Deze nachtactieve kabeljauwachtige paait midden in de winter, in Nederland vanaf het eind van december tot medio februari. De recente kwabaalvangst werd echter overdag in een plas op een diepte van één meter gedaan. Van kwabalen is bekend dat ze aanzienlijke afstanden kunnen overbruggen op zoek naar geschikte paaihabitat. Vermoedelijk was ook dit exemplaar onderweg en werd het kortstondig tijdens zijn paaimigratie verstoord.

Tegenwoordig is de kwabaal door aantasting van zijn habitat in veel watersystemen sterk achteruit gegaan en wordt in beeksystemen als uitgestorven beschouwd. Om deze reden is in 2009 een populatiegenetisch onderzoek  opgezet. Hiertoe wordt genetisch materiaal van kwabalen verzameld en geanalyseerd om meer inzicht in de verspreiding en de genetische diversiteit van resterende kwabaal(populaties) in Nederland te verkrijgen. De vangst van de kwabaal uit het Steenwijkerland draagt hier in belangrijke mate aan bij.

Tekst en foto: Jeroen Bosveld, RAVON