Week van de kwabaal
SoortenNLVerspreiding
De kwabaal is de enige zoetwatervis uit de familie van de kabeljauwen. Hij komt tegenwoordig nog maar op enkele plaatsen in Nederland voor. De soort is afhankelijk van dynamische en koele wateren met natuurvriendelijke oevers of overstromingsvlakten die jaarlijks inunderen. Met name in Overijssel (Vechtdelta) wordt kwabaal waargenomen; in de Beerze (Noord-Brabant) lijkt de soort voorzichtig stand te houden na herintroductie. Er zijn ook enkele historische (vaak kwetsbare) populaties, zoals in de Vinkeveense plassen, de Spiegelplas en de Lippe Gabriëlsplas.
Bedreigd
| Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in De week van de… Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid. |
De oorzaak van de achteruitgang van de kwabaal is het ingrijpen in het watersysteem voor de landbouw. Hiervoor werden beekjes en rivieren genormaliseerd en werd het waterpeil beheerst waardoor poldergebieden en beekdalen niet langer overstroomden. Daarnaast zorgde decennialange watervervuiling voor bijna zuurstofloze omstandigheden. Waarschijnlijk speelt thermische verontreiniging ook een rol; zo steeg de temperatuur van Rijn en Maas als gevolg van koelwaterlozingen ongeveer drie graden sinds 1900.
Herontdekking van de kwabaal
De kwabaal werd uitgestorven gewaand in Friesland. In 2019 meldde een sportvisser echter een kwabaal in de Friese Lippe Gabriëlsplas nabij Drachten. De lokroep van deze vis is daarna ook met geluidsopnames vastgelegd.
Mysterieuze visgeluiden in Friesland leiden tot herontdekking van de kwabaal (Bron: Nymfe van Boekel)
De Week van de Kwabaal is een initiatief van SoortenNL. SoortenNL is hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid.
Tekst: RAVON
Foto's: Jelger Herder, Arthur de Bruin, Blikonderwater
Video: Nymfe van Boekel, RAVON