Hoofd, schouders, knie en teek

Bericht uitgegeven op zondag 11 mei 2008 door de Natuurkalender

Het mooie weer houdt voorlopig aan. Tijdens deze Pinksterdagen zullen veel mensen erop uit trekken. Het blijft opletten geblazen als je buiten bent geweest, want dit warme weer vinden ook teken ideaal. Doe daarom na afloop altijd de tekencheck: Hoofd, schouders, knie en teek?

Het aantal gemelde tekenbeten in 2008 bij de Natuurkalender staat op dit moment al op 155. De waarnemingen komen uit het hele land, alleen de provincie Groningen blijft voor alsnog gespaard (zie figuur 1). In het midden en het zuiden van ons land lijken de teken actiever of de mensen uit deze gebieden melden hun beten vaker.

Figuur 1: De verspreiding van de tekenbeten in 2008, doorgegeven aan de Natuurkalender.

De afgelopen maand is het aantal beten per week fors gestegen. Vooral met het warme weer waren de teken actief. Deze trend is te zien in figuur 2. Bij een stijging van de gemiddelde maximale temperatuur in de tweede helft van de maand april nam het aantal tekenbeten ook toe.

Figuur 2: Het aantal tekenbeten per week in 2008 samen met de gemiddelde maximum temperatuur.

Teken kunnen bij een beet de Borrelia bacterie overdragen die de ziekte van Lyme bij mensen veroorzaakt. Als een teek binnen 24 uur verwijderd wordt, is het besmettingsrisico echter klein.

Bescherming
Je kunt een tekenbeet voorkomen door je goed beschermen als je de natuur in gaat. Dit kan door je sokken en broekspijpen in te smeren met DEET (diethyltoluamide), met een minimum concentratie van 30%. DEET zit verwerkt in diverse antimug-middelen, maar de stof werkt ook afstotend op teken. DEET blijft ongeveer 6 uur actief. Je kunt ook kleding aanschaffen die met het insecticide permethrine is geïmpregneerd. Permethrine werkt insectendodend, maar ook afwerend, en houdt teken op een afstand. De teken lopen van geïmpregneerde kleding af.

Toch beet?
Wanneer je onverhoopt toch een tekenbeet hebt opgelopen, kun je de teek het beste verwijderen met een tekentang of -pincet. Deze zijn verkrijgbaar bij de drogist en apotheek. Het is niet nodig om de teek eerst te verdoven met ether of alcohol. Teken laten ook los door ze eraf te trekken. Met een tekentang of –pincet moet de kop worden omsloten. Vervolgens trek je in een rechte beweging de teek uit de huid. Eventuele wondjes kunnen met wat alcohol of betadine ontsmet worden.

Tekenpincet:

Let goed op waar de teek gezeten heeft: als hier na 2 weken een rode vlek ontstaat, moet een huisarts geraadpleegd worden in verband met mogelijke besmetting met Borrelia.

Voor meer informatie over teken, de ziekte van Lyme en wat te doen bij een tekenbeet, kijk op de Natuurkalender website.
Geef ook je eigen tekenbeet door aan De Natuurkalender.

Tekst: Henk van Wijk, De Natuurkalender
Foto: Fedor Gassner