Waar op het lichaam komen tekenbeten het vaakst voor?
Via Tekenradar.nl is uitgezocht waar op ons lichaam teken zich het vaakst vastbijten. Eerst leek het erop dat teken vooral op warme en vochtige plekjes op het lichaam te vinden waren, zoals rond de schaamstreek. Uit de meest actuele gegevens blijkt dat teken veel vaker op andere plaatsen op het lichaam worden gevonden. Voor dit onderzoek zijn tweeduizend tekenbeetmeldingen bestudeerd uit 2019 en 2020, gelijkmatig verdeeld over volwassenen en kinderen.
Tekenbeten bij kinderen blijken veel vaker op het hoofd en in de nek voor te komen. Het gaat om 32% van alle beten, vergeleken met 3% bij de volwassenen. Bij volwassenen komen beten op de benen veel vaker voor: 55% van alle beten. Bij kinderen is dit 25%. Beten rond de schaamstreek komen bij kinderen en volwassenen niet zo vaak voor: 7% bij kinderen en 9% bij volwassenen.
Uit de meldingen van tekenbeten blijkt dat teken die zich rond de schaamstreek hadden vastgebeten bij volwassenen, daar acht uur langer dan gemiddeld onopgemerkt zitten, voordat ze worden ontdekt en verwijderd. Bekend is dat als een teek langer vastzit, de kans op de ziekte van Lyme toeneemt. Teken op de armen werden het snelst ontdekt en verwijderd. Het maakt niet uit of de teek op de voorkant of de achterkant van het lichaam vastzat voor de tijd tot verwijderen.
Dit onderzoek laat zien waar op het lichaam tekenbeten het vaakst voorkomen. Toch blijft het belangrijk om het hele lichaam te controleren op tekenbeten. Teken kunnen zich namelijk overal op het lichaam vastbijten.
Tekenbeetmeldingen in 2020
Via Tekenradar.nl zijn in 2020 8500 tekenbeten gemeld. Dit is ongeveer gelijk aan het gemiddelde van de zeven jaar daarvoor. In het voorseizoen lag het aantal meldingen wat onder het gemiddelde. Maar in juni steeg het aantal meldingen zeer sterk, tot de hoogste piek ooit sinds de oprichting van Tekenradar.nl in 2012.
Deze hoge piek is vermoedelijk voor een belangrijk deel veroorzaakt door de grote aandacht voor Tekenradar begin juni. In het naseizoen lag het aantal meldingen weer onder het gemiddelde. In 2020 zijn de meeste tekenbeten gemeld in Gelderland en Utrecht, en de minste in Zeeland en Flevoland. Per hoofd van de bevolking werden de meeste tekenbeten gemeld in Drenthe, en de minste in Zuid-Holland. Ongeveer 30% van alle gemelde tekenbeten in 2020 werd in de tuin opgelopen.
Week van de teek 2021
Deze week is het de week van de teek. “Dit jaar zagen we half februari, tijdens een warmere periode, het aantal tekenbeetmeldingen al iets oplopen. Het tekenseizoen is dus alweer begonnen”, vertelt Kees van den Wijngaard, onderzoeker bij het RIVM. “Op dit moment is het aantal meldingen aan de lage kant voor de tijd van het jaar. Als het weer wat beter wordt, verwachten we een toename. Ben je in het groen geweest, controleer daarna dan je hele lichaam op tekenbeten.”
Een teek? Pak ‘m beet!
In het tekenseizoen worden elke week duizenden mensen door teken gebeten. Heb je een teek? Verwijder deze dan zo snel mogelijk, dat halveert de kans op ziekte van Lyme. Houd de plek van de beet drie maanden in de gaten. Ga naar je huisarts als je een ring of vlek ziet, of als je last krijgt van andere gezondheidsklachten. Kijk op rivm.nl/tekenbeten of Tekenradar.nl hoe je het best een teek kunt verwijderen.
Meld tekenbeten op Tekenradar.nl
Elk jaar krijgen mensen in Nederland anderhalf miljoen tekenbeten. De meeste mensen worden daarvan niet ziek, maar toch krijgen elk jaar 27.000 mensen de ziekte van Lyme. Het RIVM, Wageningen University en verschillende andere organisaties doen onderzoek naar Lyme en andere tekenbeetziekten. Je helpt mee aan dit onderzoek door tekenbeten te melden op Tekenradar.nl.
Meer informatie
- Een actuele tekenverwachting en instellen van een automatische tekencheck notificatie in de Teken-Alert van NatureToday.nl of in de Nature Today App (Apple of Google Play).
- Ziekte van Lyme op rivm.nl, Tekenradar.nl, expertisecentrumlyme.nl
- Melden tekenbeten op Tekenradar.nl
Tekst: Kees van den Wijngaard, RIVM & Arnold van Vliet, Wageningen University
Foto's: Fedor Gassner; Tekenradar.nl; RIVM