Stofzaad

Stofzaad in de regen

FLORON
15-AUG-2011 - De afgelopen dagen kwamen er weer verschillende waarnemingen van Stofzaad binnen. De vondst van deze zeldzame zomerbloeier brengt menig plantenkenner in vervoering. Toch gaat het voor de buitenstaander slechts om een onooglijk, kleurloos gebogen stengeltje.

Bericht uitgegeven door FLORON op [publicatiedatum]

De afgelopen dagen kwamen er weer verschillende waarnemingen van Stofzaad binnen. De vondst van deze zeldzame zomerbloeier brengt menig plantenkenner in vervoering. Toch gaat het voor de buitenstaander slechts om een onooglijk, kleurloos gebogen stengeltje.

Dat kenners de vondst van Stofzaad (Monotropa hypopitys) wel weten te waarderen hangt waarschijnlijk samen met de zeldzaamheid, de onvoorspelbaarheid en de bijzondere levenswijze. En omdat het van dichtbij best een heel fraai plantje is. Stofzaad is een bladgroenloze plant die voor zijn voedingsstoffen is aangewezen op de schimmeldraden van zwammen. Het gaat dan niet alleen om stikstof en fosfaat, maar ook om koolhydraten. Dat laatste verkrijgen de zwammen weer van de houtgewassen waarmee ze samenleven. Dat verklaart waarom we Stofzaad vooral in bossen aantreffen. En juist het vinden van zo’n zeldzame soort in een soortenarm gebied als beuken- of dennenbos draagt natuurlijk nog eens extra bij aan de euforie rond die vondst.

Stofzaad doet het goed in dit vochtige zomerweer (foto: Theo Westra)

De kans om Stofzaad aan te treffen in ons land is verreweg het grootst in het Noord-Hollandse kustgebied. In de binnenduinregio zijn daar verschillende vindplaatsen. Ook van de Wadden en het Zuid-Hollands kustgebied zijn er meldingen. Zo werd Stofzaad twee jaar geleden op Voorne ontdekt. Binnenlandse vindplaatsen zijn er verder verspreid in Drenthe, Flevoland en Zuid-Limburg, maar het aantal recente meldingen is daar beperkt.

Aan de verspreiding van het zaad zal het niet liggen. Dat is zoals de naam als aangeeft stoffijn, net als bij orchideeën. Het vochtige weer van deze zomer lijkt daarom niet ideaal. Toch draagt het er wel aan bij dat de Stofzaadplanten dit jaar uitbundig aanwezig zijn. Juist bij vochtig weer ontwikkelen zich veel bloeistengels. De wat tegenstrijdige combinatie is dus wellicht zo gek nog niet: stofzaad in de regen.

Tekst: Wout van der Slikke, FLORON
Foto: Theo Westra

Bron: E.J. Weeda, 1988. Nederlandse Oecologische Flora deel 3.