Grootste populatie Stofzaad ontdekt in ENCI-groeve

De circa 3300 exemplaren van de parasitaire witgele plant Stofzaad werden gevonden in de bossen rondom de oostelijke waterplas d’n Olifant. Hier zijn bossen met wilgen, elzen en berken ontstaan na groevewerkzaamheden eind jaren negentig. De bossen en bosbodem hebben zich sindsdien ongestoord kunnen ontwikkelen, waarvan het Stofzaad snel heeft geprofiteerd.

Stofzaad heeft geen bladgroen en is afhankelijk van voedingsstoffen (zoals fosfaat en stikstof) van een schimmel die in de bodem- en humuslaag leeft. Deze schimmel haalt ook koolstof uit omringende boomwortels, waardoor Stofzaad tevens koolhydraten ontvangt. Als tegenprestatie bevordert het Stofzaad weer de groei van de schimmel door een verbeterde wateropname.

Als bedreigde soort komt Stofzaad niet veel voor in Nederland, andere grote populaties komen in de duinen voor. Daarom is deze grote en onverwachte vondst in Limburg extra spectaculair. De stoffijne zaden (3 miljoenste gram) van het Stofzaad worden op droge dagen ver door de wind verspreid, net als bij orchideeën. Dus wie weet waar het Stofzaad in de nabije toekomst op de Sint-Pietersberg en in Zuid-Limburg ook wordt waargenomen. Let goed op tijdens vochtige zomers, dan kunnen er extra veel bloeistengels zijn.

Deze bijzondere vondst geeft aan dat er nog meer verrassingen te wachten staan bij de transformatie van de ENCI-groeve naar een natuurgebied van 125 hectare. Natuurmonumenten, Gemeente Maastricht, Provincie Limburg, ENCI en Stichting Sint-Pietersberg Adembenemend werken sinds 2010 samen aan de uitvoering van het toekomstplan voor het ENCI-gebied. Halverwege 2018 stopt de commerciële mergelwinning in de groeve en in 2020 wordt het natuurgebied overgedragen aan Natuurmonumenten.

Tekst: Cindy Burger, Natuurmonumenten
Kaart: Baudewijn Odé, Floron
Foto: Aorg1961, GFD-licentie