Terugtrekkende vlinders

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting op [publicatiedatum]

De trekvlinders verlaten Nederland voor zuidelijker streken. Veel mensen melden de trek van atalanta, maar ook distelvlinder, kolibrievlinder en gamma-uil vertrekken. Ze moeten wel, want als het flink gaat vriezen zijn ze dood.

Het blijft een bijzonder fenomeen: vlindertrek. Van vogels is inmiddels goed bekend dat veel soorten in het najaar naar het zuiden trekken en in het voorjaar hier terug komen om te broeden. Bij de trekvlinders gaat het vergelijkbaar, maar er is een groot verschil. Trekvlinders hebben een enkele reis en geen retourtje zoals de meeste vogels. De vlinders die nu naar zuidelijk europa vliegen, planten zich daar voort en sterven dan. Komend voorjaar zullen hun nakomelingen deze kant opkomen en zich hier voortplanten en sterven. We kennen een viertal dagvlinders die als trekvlinder bekend zijn. De meest algemene is atalanta, en in sommige jaren ook de distelvlinder. De oranje en gele luzernevlinder zijn altijd veel zeldzamer. Dit jaar was de distelvlinder in vrij laag aantal aanwezig en ook de luzernevlinders zijn maar weinig gezien.

Van de nachtvlinders is de gamma-uil het meest algemeen. Soms kun je deze vlinders met vele tientallen of zelfs honderden bij elkaar vinden, bijvoorbeeld op bloeiende heidevelden. De kolibrievlinder is echt een éénling en daarvan vindt je er zelden een aantal bij elkaar. Trekwaarnemingen van nachtvlinders zijn er niet veel. Ze vallen niet erg op en kunnen ‘ongezien’ langs vliegen. De dagvlinders zijn opvallender en daarvan wordt de trek wel degelijk waargenomen. Zo zijn er vogeltrektelposten waar de tellers urenlang geconcentreerd aan het tellen zijn. Daar vliegen atalanta’s niet onopgemerkt voorbij, zeker niet als dat op ooghoogte is en steeds langs een bepaalde baan. Ze vliegen niet in groepen, maar wel kun je er soms tientallen per uur een vaste route af zien leggen. Ook de grote distelvlinder en de felgekleurde luzernevlinders worden wel langs trekkend opgemerkt. De hoofdrichting is zuid, maar ook zuidwest en west worden wel als trekrichting genoemd. De komende weken is dit fenomeen op mooie zonnige dagen nog goed waar te nemen.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting