De vleermuisvriendelijke tuin

Vleermuizen in de tuin zijn voor ons mensen fijn. Ze eten veel insecten waar wij als mensen last van hebben en helpen om plagen te voorkomen. En voor vleermuizen kunnen tuinen onderdeel zijn van hun jacht- en woongebied. Een win-win situatie. Daarnaast zijn vleermuizen ook nog eens prima buren, die voor weinig overlast en prachtige – nachtelijke – luchtacrobatiek zorgen.

Liefde gaat door de maag

Nederlandse vleermuissoorten eten insecten. Insecten zijn afhankelijk van planten. Een ruime diversiteit aan planten en bomen in de tuin zorgt voor insecten als voedselbron. Idealiter zijn planten die in het actieve seizoen voor vleermuizen (grofweg van maart tot november) bloeien, zodat insecten altijd voedsel vinden en vleermuizen de insecten. Inheemse wilde planten die in de nacht bloeien (zoals wilde kamperfoelie) geven nog meer kansen voor vleermuizen. Dan zijn insecten namelijk ook ’s nachts actief zijn, in plaats van vooral tot in de late schemering of vanaf vroege ochtenduren. Een kleine vijver en moeraszone trekt insecten aan, en zorgt ook voor drinkwater. Wist je dat vleermuizen vliegend drinken? Daarom is een langwerpige vijver handig, als een soort landingsbaan. Daarnaast zorgt een composthoop of een takkenwal voor een ideale biotoop voor insecten en bodemdiertjes. Gebruik van chemicaliën in de tuin kan ertoe leiden dat niet alleen insecten vergiftigd raken, maar chemicaliën ook terecht komen bij grotere zoogdieren zoals vleermuizen. Daarom is het belangrijk om geen chemicaliën zoals pesticiden of insecticiden te gebruiken.

Verlichting

Vleermuizen houden niet van verlichting. Probeer daarom om verlichting in je tuin beperkt te houden of af te schermen. Dat kan door de lampen zelf af te schermen of door het strategisch plaatsen van hogere planten of struiken. Ook kun je tuinverlichting uit zetten, of alleen aan te laten gaan als je ook daadwerkelijk in je tuin bent (dat is ook nog eens energiezuinig). Zo creëer je donkere delen in je tuin, waar vleermuizen naar hartenlust kunnen jagen.

Verblijfplaatsen

Wil je je tuin nog aantrekkelijker maken voor deze handvleugeligen? Denk dan eens aan het aanbieden van verblijfplaatsen. Vleermuizen kunnen namelijk zelf geen nest maken en zijn afhankelijk van al bestaande kieren en gaten om in weg te kruipen. Overdag verblijven vleermuizen graag in boomholtes, spouwmuren, achter rolluiken, houten planken en onder dakpannen. Als je weinig dergelijke schuilplekken kunt aanbieden, is een vleermuizenkast een goede optie. Deze moet minstens 4 meter boven de grond geplaatst worden, zodat de vleermuizen genoeg hoogte hebben om eruit te vliegen. Zorg er ook voor dat de bovenkant waterdicht is. Om de vleermuizen niet te verstoren, is het belangrijk om geen tuinlicht onder je vleermuiskast te plaatsen. Vleermuiskasten zijn er in allerlei maten en soorten, en dus zijn er altijd wel kasten die passen in jouw tuin. Je kan ook zelf vleermuiskasten maken.  

Nieuwsgierig geworden?

Kortom, genoeg mogelijkheden om van je tuin een vleermuisparadijsje te maken.

• Wil je meer weten over waarom het behoud van vleermuizen belangrijk is en hoe je ze in de tuin kunt helpen? Lees dan het interview van redacteur Iona van den Dries en vleermuisdeskundige Marlot Jonker in het tijdschrift Garderner’s World.
• Alle tips uit dit bericht zijn samengevat in deze folder over vleermuizen in de tuin (pdf: 5,5 MB). Meer informatie over vleermuizen en het kopen of zelf maken van vleermuiskasten vind je op de website van de Zoogdiervereniging.
• Nog meer tips vind je bij de Vogelbscherming, waar je ook tips kan vinden voor elk seizoen voor vogels, vleermuizen en vlinders. 
• Op zoek naar informatie over vleermuizen en na-isolatie? Lees er meer over in dit bericht.

Tekst: Julia Schepers & Marcel Schillemans, Zoogdiervereniging
Foto's: Dick Bekker (leadfoto: natuurvriendelijke tuin); Frans Hijnen; Erik Korsten