Kerntrilzwam, een wat snotterig trilzwammetje

Nederlandse Mycologische Vereniging
17-JAN-2025 - In recreatiegebied Twiske in de Zaanstreek laten ze het afgewaaide hout liggen, mits het niet in de weg ligt. Vooral in de winter zijn hier mooie paddenstoelen op te vinden. Enige passen van de padrand verwijderd, worden momenteel veel trilzwammen gevonden op verschillende soorten loofhout. Hier liggen ook dode stammen en takken van dennenhout waar weer andere trilzwamsoorten op worden gevonden.

De Kerntrilzwam (Tremella encephala) is zo’n soort die het van dennenhout moet hebben, omdat de soort parasiteert op de Dennenbloedzwam. De Kerntrilzwam is een biotrofe parasiet op de vruchtlichamen van de algemeen voorkomende Dennenbloedzwam (Stereum sanguinolentum) die op takken en stammen van naaldbomen kan worden aangetroffen. Meestal op den (Pinus), maar soms ook op spar (Picea) in naaldbossen en gemengde bossen op de zandgronden. In Nederland komt de Kerntrilzwam maar matig algemeen voor. Vooral in Gelderland, Drenthe en in de duinen, verder vrij zeldzaam in het Waddendistrict, duindistrict en IJsselmeerdistrict, en zeldaam in het subcentreuroop en het Kempens district.

Kerntrilzwam op dennenhout

De kern van de Kerntrilzwam

Over de Kerntrilzwam wordt niet te vaak gerapporteerd. Ondanks het feit dat deze soort in het veld goed op naam kan worden gebracht en dus het tijdrovende microscopische onderzoek achterwege kan worden gelaten. Veel moeite om de soort te determineren is niet echt noodzakelijk, behalve als je vermoed met een andere soort van doen te hebben. De 'kern' in het vruchtlichaam, waar sprake van is in de Nederlandse naam 'Kerntrilzwam', dient uiteraard wel op zijn aanwezigheid gecontroleerd te worden om een vergissing met eventuele andere bleke kloddertjes op takken te voorkomen.

Kerntrilzwam op naaldhout

Eikenkerntrilzwam

In Nederland kwam voorheen nog een andere kerntrilzwam voor, namelijk de Eikenkerntrilzwam (Tremella steidleri, RL: VN). Sinds 1987 is de soort echter verdwenen uit Nederland. De Eikenkerntrilzwam kwam saprotroof voor op loofhout, vooral op eikensoorten (Quercus spec.). Voor validatie van een vondst was microscopische controle noodzakelijk. Indien de soort zou worden vermoed, is goed geconserveerd en eventueel gedroogd materiaal gewenst. 

Tekst: Martijn Oud, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto’s: Piet Brouwer