Kleine beer

Rupsen op je pad

De Vlinderstichting
25-OKT-2024 - In oktober komen er ieder jaar veel meldingen van mensen die rupsen zien kruipen op paden en wegen. Het gaat dan vaak om rupsen die op weg gaan naar een overwinteringsplekje. In bosgebieden kun je nu regelmatig onder de bomen de bijzondere rups van de meriansborstel vinden, vooral als het flink gewaaid heeft. Deze rups overwintert als pop en zoekt nu een plekje om te verpoppen.

Een van de meest gemelde rupsen op Waarneming.nl is die van de kleine beer (Phragmatobia fuliginosa). Dat is een prachtige bruine harige rups, die nu een plekje opzoekt om te overwinteren. De rups kan dan op warme najaarsdagen kruipend over kale grond worden aangetroffen en wordt in het voorjaar vaak zonnend gezien. Ook de veelvraat (Macrothylacia rubi) overwintert als rups. Deze rups is actief tot in september, maar wordt dit jaar ook in oktober nog vaak gemeld. De rups overwintert in volgroeid stadium op de grond, soms verscholen tussen mos of dode bladeren. Hij komt na de winter slechts korte tijd tevoorschijn om te zonnen in de voorjaarszon. In april verpopt de rups zich, zonder verder nog voedsel op te nemen, in een langwerpige sigaarvormige cocon vlak bij de grond.

De rupsen van kleine beer en veelvraat overwinteren als rups

Overwinteren als pop: meriansborstel

De opvallende rups van de meriansborstel gaat voor de winter nog op zoek naar een plekje om te verpoppenDe meriansborstel (Calliteara pudibunda) komt overal in Nederland voor. De vlinder vliegt in het voorjaar en nu is de rups aanwezig. Deze wordt momenteel veel gezien. Het zijn heel bijzonder gevormde rupsen. Meestal zijn ze licht geelgroen, maar er komen ook bruine vormen voor. De witte kwasten bovenop de rups en de rode pijl van haren op het achterlijf maken hem onmiskenbaar. De rupsen zijn nu toe aan verpoppen. Als de dagen korter worden, kruipen de rupsen weg op zoek naar een veilige plek om te verpoppen. Ze verpoppen in de strooisellaag, tussen afgevallen blad en dode plantenresten. Daarom is het ook zo belangrijk dat je de tuin niet helemaal opruimt! Laat dode en afgestorven planten met rust en ruim pas in het voorjaar op. De meriansborstel blijft de hele winter pop. In mei komen de vlinders weer tevoorschijn. Meriansborstels leven in bossen, parken en tuinen. De rupsen leven van diverse bomen en struiken waaronder sleedoorn, meidoorn, berk en gecultiveerde fruitbomen. Vaak worden de rupsen gevonden onder zomereik, die ook door de rupsen wordt gegeten.

Tekst en foto’s: Kars Veling, De Vlinderstichting