De bruinvis (Phocoena phocoena) is de kleinste tandwalvis van de Noordzee. Het is de enige walvisachtige die jaarrond in onze (kust)wateren aanwezig is. Hij leeft voornamelijk in zout water, maar kan ook in brak water worden aangetroffen. Zo wordt er soms een bruinvis waargenomen in de Grevelingen. De grootste kans op het spotten van een bruinvis maak je op de Oosterschelde.
Herkenning
Bruinvissen zijn relatief kleine zeezoogdieren, met een gemiddelde lengte van 1,4 tot 1,9 meter en een gewicht van ongeveer vijftig kilogram. Ze hebben een stompe, afgeronde kop zonder een uitgesproken snuit, zoals bij dolfijnen vaak te zien is. De rugvin van de bruinvis is klein en driehoekig van vorm, wat een belangrijk kenmerk is voor de herkenning van deze soort. Hun lichaam is overwegend donkergrijs-bruin aan de bovenkant, terwijl de onderkant veel lichter is, vaak wit of lichtgrijs. Dit kleurpatroon biedt camouflage in het water: de donkere rug helpt hen om van bovenaf op te gaan in de diepte van de oceaan, terwijl de lichte buik hen van onderaf tegen het zonlicht onopvallend maakt.
Bruinvissen kunnen soms worden verward met kleine dolfijnen, maar hun stompe kop, de specifieke vorm van de rugvin en hun gedrag helpen bij de identificatie. In tegenstelling tot veel dolfijnsoorten springen bruinvissen zelden hoog boven het water uit en maken ze slechts korte, onopvallende bewegingen aan de oppervlakte.
Voedsel
Bruinvissen eten voornamelijk kleine vissen. Hun dieet varieert per regio, maar veelvoorkomende prooisoorten zijn haring, sprot en wijting. Ze jagen meestal dicht bij de bodem, waar ze met behulp van echolocatie hun prooi opsporen. Per dag heeft een bruinvis ongeveer vijf kilo vis nodig, dat is tien procent van zijn lichaamsgewicht.
Waarnemen
Vorige maand vond de eerste Nationale Walvisteldag plaats. Benieuwd naar de resultaten? Kijk op de website van Stichting Rugvin, die de telling organiseerde. Ook na de Walvisteldag blijft het nuttig om bruinvissen te tellen. Met het registeren van jouw waarnemingen help je mee de kennis over het voorkomen van bruinvissen te vergroten. Voer jouw waarneming, het liefst met foto, in op Waarneming.nl en help mee! Heb je interesse in het volgen van een Walviscursus? Klik dan hier voor meer informatie over de Tweedaagse Walviscursus van Stichting Rugvin.
| Iedere week staat een plant, dier of schimmel centraal in de Week van… Het is een initiatief van SoortenNL, hét kennisnetwerk voor wilde planten en dieren van Nederland. Een netwerk van organisaties die toegepast onderzoek doen en natuurgegevens verzamelen met hulp van duizenden vrijwilligers voor de bescherming van soorten en hun leefgebieden. Met die gegevens ontwikkelen we kennis over de staat van de natuur en verbeteren we beheer, beleid en betrokkenheid. |
Tekst: Eveline van der Jagt, Zoogdiervereniging en SoortenNL
Foto’s: Richard Witte; Bart Vastenhouw, Saxifraga