Gruwelijke parasiet leeft in oog barnsteenslak
EIS Kenniscentrum InsectenIn deze natte tijden zie je veel barnsteenslakken. Het loont de moeite om op te letten of je de oogsteelslakkenworm ziet. Deze parasiet heeft twee gastheren: de barnsteenslak en een vogel. De worm groeit in de slak en als ze klaar is om over te stappen op een vogel gebeurt er iets heel bijzonders. De broedzakken van de worm strekken zich uit in de oogstelen van de slak en beginnen te pulseren. Soms is één oogsteel gevuld, soms allebei. In onderstaande video zie je dit gruwelijke, maar fascinerende schouwspel.
De oogsteelslakkenworm behoort ongetwijfeld tot de meest gruwelijke parasieten. Het is een akelig gezicht om de groenachtige worm in de tentakel van de slak te zien pulseren (Bron: EIS Kenniscentrum Insecten)
Levenscyclus
De pulserende oogstelen spelen een belangrijke rol in de levenscyclus van de worm. Hiermee trekt hij de aandacht van vogels, die denken dat het een rups is. Nadat een vogel de wormen heeft verorberd, nestelen ze zich in de cloaca van de vogel. De eieren van de worm komen met de vogelpoep weer in de natuur, waarna ze weer door slakken kunnen worden opgenomen. De wormen beïnvloeden ook het gedrag van de slak. Ze gaan boven in in de vegetatie zitten, waardoor ze extra opvallen.
Zuigwormen
De wetenschappelijke naam van de oogsteelslakkenworm is Leucochloridium paradoxum. Hij behoort tot de zuigwormen (Trematoda), waarvan er in Nederland ruim 150 soorten voorkomen. Het zijn allemaal parasieten met een gelijkende levenscyclus als de oogsteelslakkenworm, maar minder opvallend in het veld. De leverbot is een andere bekende vertegenwoordiger van deze groep. Deze worm kan ziekte veroorzaken onder landbouwhuisdieren.
Oproep
De verspreiding van de oogsteelslakkenworm is nog niet zo goed bekend. We roepen daarom op om in deze natte tijd goed op barnsteenslakken te letten die hoog in de vegetatie zitten. Als je de bijzondere worm vindt, maak dan een foto en meld het op Waarneming.nl. Je kunt daarvoor ook de app ObsIdentify gebruiken.
Tekst: Roy Kleukers, EIS Kenniscentrum Insecten
Foto's: EIS Kenniscentrum Insecten; Roy Kleukers
Kaart en film: EIS Kenniscentrum Insecten