Trekkende zoetwatervissen wereldwijd met meer dan 80 procent afgenomen

Het rapport ' The Living Planet Index (LPI) for migratory freshwater fishes' (pdf, 6,8 MB) bevat aanbevelingen om deze migrerende vispopulaties te verbeteren, waaronder het verwijderen van dammen. 

Rivieren zijn een soort snelwegen voor trekvissen die heen en weer zwemmen tussen de zee en hun paaiplaatsen. Maar barrières zoals dammen sluiten deze snelwegen af waardoor de vissen hun bestemming nooit bereiken en zich daardoor niet kunnen voortplanten. Ook het verdwijnen van wetlands om plaats te maken voor landbouw, alsook vervuiling en klimaatverandering bedreigen deze migrerende vissen.

Samen dammen slopen

Een van de makkelijkste manieren om het leven in en om de rivier te verbeteren is door oude dammen te verwijderen. “Amper een jaar nadat een Finse dam was verdwenen, telden we tweehonderd jonge zalmen in de rivier. Dit is ongekend veel en laat de kracht zien van deze manier van natuurherstel”, vertelt Merijn Hougee, hoofd internationale landschappen bij WWF-NL. “Trekvissen als zalmen kunnen hun paaigronden weer bereiken, water stroomt weer volop en het natuurlijke proces van erosie en sedimentatie zorgt ervoor dat grind, zand en klei zich langs de rivier verspreiden. En dat is goed voor de biodiversiteit in en rond de rivier en dat is ook weer goed voor ons mensen.”

Niet alleen trekvissen profiteren van het weghalen van dammen. De biodiversiteit in het hele ecosysteem neemt toe. Daarnaast zijn vrij stromende rivieren ook belangrijk voor ons mensen. Het vermindert namelijk de kans op overstromingen en droogte én het zorgt voor een betrouwbare drinkwatervoorziening. Zo vind je in de Roemeense Donaudelta het grootste rietland van Europa. Dit gebied zuivert het drinkwater voor miljoenen mensen.

Werk aan de winkel 

We weten dat dammen verwijderen heel snel zorgt voor natuurherstel. Daarom sloopte WWF met partners de afgelopen jaren al honderden oude dammen door heel Europa. Toch hebben we ieders hulp nog hard nodig want dit is nog maar het begin. Europa telt nog zo’n 150.000 dammen die niet meer worden gebruikt. Ons doel is om deze allemaal te verwijderen. “Steeds meer watermanagers vinden het verwijderen van dammen een goede maatregel”, aldus Hougee. “Zo begint niet alleen het water steeds meer te stromen, maar laten we mensen ook zien dat het anders en beter kan.”

Ook in Nederland hebben we een prachtige delta vol leven. Denk aan onze getijdenatuur in de Biesbosch of het Haringvliet met overgangen tussen zoet en zout water of de uiterwaarden van de Millingerwaard waar zeearenden broeden. De variatie in onze delta zorgt voor een grote biodiversiteit. Tegelijkertijd staan we voor uitdagingen. Als laaggelegen land zijn we extra kwetsbaar voor klimaatverandering en zeespiegelstijging. Daarom werkt WWF-NL samen met natuur als bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering.

Tekst: WWF Nederland
Foto's: Petteri Hautamaa, WWF Finland (leadfoto); Jan Nielsen & Finn Sivebaek, DTU Aqua; Jeremy Shelton