Anti-vlooiengif schadelijk voor vogels

Het advies is om vlooien en teken bij huisdieren uit te roeien met vlooienbandjes, druppels en sprays, maar in veel van deze middeltjes zit gif dat in de landbouw inmiddels is verboden. Anti-vlooienmiddelen bevatten vaak pesticiden als fipronil of imidacloprid. Honden en katten brengen door deze anti-vlooien- en tekenmiddelen gif in het milieu en zijn hiermee een risico voor vogels. 

Gif in natuurgebieden

Vlooiengif komt steeds vaker voor in natuurgebieden. Het wordt verspreid via haren die honden en katten continu verliezen. Daarnaast willen baasjes ook nog wel eens grote plukken haar, die worden uitgeborsteld, achterlaten voor vogels om te gebruiken als nestmateriaal. Vogelbescherming Nederland ziet de uitgekamde hondenharen liever in de container dan in de tuin of natuur, tenzij de dieren niet behandeld zijn tegen vlooien of teken.

"Baasjes weten vaak niet dat behandelde dieren een gevaar zijn voor de natuur. Omdat honden- en kattenharen een geliefd nestmateriaal zijn voor mezen, komen vogels via dierenharen direct in aanraking met het gif. Ook al eten ze de haren niet, ze zitten wel dagen op het nestmateriaal. Zeker jonge vogels die net uit het ei komen zijn kwetsbaar. Behandelde haren uit de borstel horen daarom bij het restafval", aldus Timo Roeke van Vogelbescherming Nederland.

Koolmezensterfte 

Enkele jaren geleden werden in onderzoek naar koolmezensterfte 26 verschillende pesticiden gevonden in dode jonge mezen. Een belangrijke uitkomst van het onderzoek was dat een groot deel van de gevonden gifstoffen komt van anti-vlooien- en anti-tekenmiddelen. Restanten hiervan werden veelvuldig gevonden in de onderzochte mezen. Honden- en kattenharen zijn een geliefd nestmateriaal voor mezen en zo komen ook bespoten haren met regelmaat in nesten terecht. Dit heeft mogelijk gevolgen voor de pasgeboren kuikens die nog niet zijn beschermd door een verenkleed. 

Waterleven 

Met de jaarlijkse toename van het aantal honden neemt ook het gebruik van diergeneesmiddelen voor vlooien- en tekenbestrijding toe. Met gevolgen voor het milieu vormen zij een risico voor de biodiversiteit. Wetenschappers waarschuwen voor ernstige ecologische gevolgen. Zo bleek uit onderzoek van Wageningen University & Research dat vennen en vijvers waarin honden zwemmen vervuild zijn geraakt met vlooiengif.

Alternatieven 

Tot voor kort werden een aantal van de werkzame stoffen in anti-vlooi- en tekenmiddelen als bestrijdingsmiddelen gebruikt in de landbouw. Door de nadelige effecten op het milieu is het gebruik hiervan inmiddels verboden of streng gereguleerd. Gelukkig komen er ook steeds meer milieuvriendelijke producten op de markt om huisdieren op een natuurlijke manier te ondersteunen en beschermen tegen vlooien en teken. 

Zorg bij het aanbieden van natuurlijke nestmaterialen ervoor dat dit biologisch afbreekbaar is. Goede voorbeelden zijn takjes en bladeren, lange dennennaalden, snoeiafval, hooi, stro of mos.

Tekst: Vogelbescherming Nederland
Foto's: Stuart Anthony, Flickr (leadfoto: nest van vink en pimpelmees); Vogelbescherming Nederland