Natuurjournaal 13 oktober 2023

Met een beetje regen wordt het steeds beter paddenstoelenweer. Ze steken nu overal hun hoed boven de grond – als ze die hebben tenminste. Die hebben de stuifzwammen en bovisten niet, bij deze zwammen rijpen de sporen binnenin het vruchtlichaam. Een algemene soort op zandgronden is de gele aardappelbovist, die er inderdaad net uitziet als een aardappel. Vaak groeien er een paar bij elkaar, alsof iemand een zak aardappels heeft laten vallen. De aardappelbovist kun je echter niet eten, hij is giftig. Wel leuk voor in de herfstvakantie: in zo’n bolle zwam porren om te kijken of hij al wolkjes sporen uitpuft.

Achter de naar het zuiden trekkende graspiepers jaagt ook het smelleken aan. Deze kleine valk – de kleinste van Europa – is een vogelvanger die ’s zomers in het hoge noorden woont. Nu trekken ze hier langs. Ook ’s winters zijn ze wel bij ons te zien, maar veel zijn het er nooit. Ze houden van open gebieden en vliegen laag boven de grond om hun prooi te verrassen. Hier vangen ze niet alleen graspiepers, maar ook bijvoorbeeld gorzen en vinkachtigen. Net als bij andere valken is de vrouw een slag groter dan de man. Die laatste heeft een blauwgrijze bovenzijde, vrouwen en jonge smellekens zijn bruin.

Tekst: Nienke Lameris, Nature Today
Foto’s: Peter Meininger, Saxifraga; Martin Mollet, Saxifraga