Strijd tegen watercrassula: een pilotstudie in de Zeeuwse Sophiapolder

Een ander ecosysteem vraagt om een andere aanpak

Veel van de huidige kennis over watercrassula (Crassula helmsii) is gebaseerd op de situatie bij vennen in schrale zandgronden of in de duinen en is daardoor niet volledig toepasbaar in de Zeeuwse gebieden. Ook zijn er oplossingen denkbaar die wellicht in de Zeeuwse natuur (lokaal) toe te passen zijn, zoals het opbrengen van zout, maar elders in Nederland ecologisch ongewenst zijn. De Zeeuwse situatie(met een klei bodem en begrazing als noodzakelijk beheer, vraagt duidelijk om een andere aanpak. Meer kennis naar alternatieve beheermethodes is gewenst. Daarom zijn we met een pilot gestart waarbij de plant op twee manieren wordt bestreden: met een zoutbehandeling en door het inbrengen van plaggen met inheemse vegetatie.

Behandeling met zout

Het strooien van zout in de droge maanden van het groeiseizoen lijkt in andere gebieden een effectieve manier om de dominantie van watercrassula (op zijn minst tijdelijk) terug te dringen. De soort kan hier niet tegen en sterft lokaal af. Daardoor krijgen inheemse soorten op de locatie weer een kans en gaan zo een wapenwedloop aan met de invasieve indringer. Bij de pilot wordt op een wetenschappelijke manier onderzocht of het strooien van zout op de langere termijn het gewenste resultaat oplevert. Daarnaast wordt bepaald hoeveel zout er per vierkante meter nodig is om de dominantie van watercrassula te doorbreken en de biomassa van deze plaagsoort laag te houden. Ook worden de effecten van de zoutbehandelingen op de inheemse vegetatie-ontwikkeling en de kwaliteit van bodem en water geëvalueerd. Momenteel zijn meerdere proefvlakken ingericht met zowel een hogere als lagere concentratie zout. Deze worden vergeleken met controlevlakken, en vier weken na het starten van de behandeling was al duidelijk een effect te zien.

Behandeling met inheemse vegetatie

Watercrassula heeft een vochtige tot natte bodem nodig om te groeien en doet het in de Sophiapolder met name goed in de oeverzones. Watercrassula is in het gebied gekomen toen het in een pioniersstadiumverkeerde. Toen was er nauwelijks inheemse vegetatie aanwezig, en was er dus nauwelijks tegendruk van concurrentiekrachtige soorten. Uit eerder onderzoek van Stichting Bargerveen is gebleken dat het stimuleren van inheemse vegetatie in veel gevallen een effectieve manier is om dominantie van watercrassula te voorkomen. Het lokaal verwijderen van watercrassula (om de dominantie te doorbreken), gevolgd door het bevorderen van inheemse vegetatie (om de weerstand van het gebied te verhogen), zou mogelijk als effect kunnen hebben dat de inheemse vegetatie de invasieve soort onderdrukt, zonder dat watercrassula in het hele gebied hoeft te worden verwijderd. Ook hiervoor zijn meerdere proefvlakken ingericht die met de controlevlakken worden vergeleken. Het betreft proefvlakken met een wat nattere kruipwilg-gedomineerde vegetatie en een wat drogere zegge/gras-gedomineerde vegetatie. De hiervoor gebruikte gebiedseigen planten zijn verkregen in de hogere, nagenoeg met watercrassula onbesmette delen van de Sophiapolder.

Vervolg

De pilot gaat in totaal vier jaar duren. Na het verkrijgen van de resultaten uit de bestrijdingspilots, waarbij we inzicht krijgen in de meest effectieve methoden om watercrassula in de Sophiapolder en vergelijkbare besmette gebieden te beheersen, is het de bedoeling om de genomen maatregelen op te schalen. Deze zullen dan worden toegepast in de gehele Sophiapolder.

Wilt u meer weten over dit onderzoek? Mail dan naar Janneke van der Loop.

Tekst: Janneke van der Loop, Stichting Bargerveen
Foto’s: Ashley Basil; Wikimedia Commons (leadfoto: watercrassula); Janneke van der Loop, Stichting Bargerveen