Leidt meer kennis van de geschiedenis tot een succesvollere natuurbescherming?

In de afgelopen decennia hebben ecologen en natuurbeschermers zich geweldig ingespannen om de kennis over de natuur te vergroten en om de natuur te beschermen en te herstellen. Toch is de staat van instandhouding van veel habitattypen ronduit slecht. Bovendien is in onze samenleving – ondanks de kennisvermeerdering – het besef van hoe rijke gevarieerde natuur er eigenlijk uit moet zien steeds verder afgekalfd.

De vraag is of we ons als natuurbeschermers en -liefhebbers niet meer en beter moeten verdiepen in de geschiedenis. Maken we wel voldoende gebruik van de kennis over successen en mislukkingen van de natuurbeschermingsactiviteiten in het verleden en over de veranderingen in biodiversiteit? Zouden we met meer inzicht in de historie van de natuurbescherming en hoe de natuur er vroeger uitzag niet een veel krachtigere en succesvollere natuurbescherming krijgen? Zou een grondiger kennis van de eigen geschiedenis de natuurbescherming misschien kunnen helpen in de huidige discussies over stikstof, klimaat en waterbeheer?

Is het erg dat we vergeten zijn hoe de natuur eruitzag?

Bovenstaande vragen staan centraal op het jaarlijkse Heimans en Thijsse Symposium dat dit jaar op zaterdagmiddag 18 november vanaf 12.45 plaatsvindt op de Campus van Wageningen University & Research. De Heimans en Thijsse Stichting is er weer in geslaagd om een interessant programma samen te stellen met de volgende bijdragen:

• Een gat in onze kennis: de kloof tussen geschiedenis en ecologie
  Jan Luiten van Zanden, hoogleraar economische geschiedenis en vogelaar
• We zijn vergeten hoe de natuur er vroeger uitzag. Is dat erg?
  Marc Argeloo, ecoloog en natuurhistoricus
• De Nederlandse biodiversiteit in de Gouden Eeuw: wat zeggen de historische bronnen?
  Sander Govaerts, historicus met natuur als specialisme
• Intermezzo: wat is het antwoord van ChatGPT op historische natuurvragen: realtime vraag en antwoord
  Arnold van Vliet, voorzitter Heimans en Thijsse Stichting
• Korte historische reconstructies uit de wereld van natuurbescherming en ecologie
  • Duinkonijnen en hun gewijzigd imago
    Harrie van der Hagen, duinonderzoeker
  • Gebruik en beheer van vennen door de eeuwen heen
    Herman van Dam, hydrobioloog
  • De rol van de natuurbescherming bij het Deltaplan en de ruimtelijke ontwikkeling van Zuidwest-Nederland
    Anton van Haperen, landschapsecoloog
• Kantelpunten in het verleden van de Nederlandse natuurbescherming. Aanknopingspunten voor de toekomst?
  Henny van der Windt, ecoloog met maatschappij en duurzaamheid als specialisme

Heimans en Thijsse Prijs 2023

Aan het eind van het symposium reiken we de Heimans en Thijsse Prijs 2023 uit. De Heimans en Thijsse Prijs bestaat al vanaf 1955 en wordt uitgereikt als erkenning van het werk van personen of organisaties die zich in de geest van Eli Heimans en Jac. P. Thijsse verdienstelijk hebben gemaakt voor het populariseren van de natuurstudie. De winnaar wordt over enkele weken bekend gemaakt. Nieuwsgierig wie de prestigieuze prijs eerder ontvangen hebben? Bekijk het  laureatenoverzicht.
Na de uitreiking is er een gezellige borrel.

Registratie

U kunt zich registreren voor het symposium via het registratieformulier. Kosten voor deelname bedragen 17,50 euro per persoon, 12,50 euro voor donateurs en 5 euro voor studenten. U kunt dit bedrag overmaken op bankrekening NL05 TRIO 0320 0962 62 t.n.v. Heimans en Thijsse Stichting, Amsterdam, onder vermelding van 'Symposium 2023' en de naam van de deelnemer(s).

Indien u nog geen donateur bent maar wel wilt worden dan kunt u in het registratieformulier voor het symposium aangeven dat u donateur wilt worden. Voor 25 euro per jaar draagt u dan bij aan het levend houden van de geschiedenis van de Nederlandse natuurbescherming. De stichting beheert bijvoorbeeld een indrukwekkend archief met unieke persoonlijke documenten, films en voorwerpen van vele biologen en natuurbeschermers die een vooraanstaande rol in de natuurbescherming en het natuurbeheer hebben gespeeld. Daarnaast beheert de Heimans en Thijsse Stichting een bibliotheek met ruim 19 duizend natuurboeken. Via de symposia en het toekennen van de Heimans en Thijsse Prijs stimuleert de stichting het debat over natuurbescherming en natuureducatie.

Tekst: Arnold van Vliet, Harrie van der Hagen, Herman van Dam, Meyltje van Aalst, Anton van Haperen, Bart van Tooren, Gertie Arts, Wanne de Bie, Saskia van Dockum en Stasio Wijnands, Heimans en Thijsse Stichting
Foto’s: Rudmer Zwerver, Saxifraga (leadfoto: dagpauwoog); Heimans en Thijsse Stichting