#24uurnatuur op de Utrechtse Heuvelrug

De afsluiting was in het weekend van 17 en 18 juni. Er werd op zoek gegaan naar bijzondere insecten, amfibieën, reptielen en vogels en op zondag werd de marathon afgesloten met een muzikaal streekgesprek. Zaterdagochtend verzamelden de deelnemers aan de kennisspecial zich in het bos bij Lage Vuursche. Zij konden deelnemen aan verschillende excursies, waarbij ze op zoek gingen naar bijvoorbeeld vlinders, libellen en andere insecten. Er werd niet alleen gespeurd naar dieren en planten, deelnemers konden ook leren natuurschetsen of braakballen uitpluizen. In de avond werd het kamp opgezet en gingen de deelnemers op zoek naar dassen. ’s Nachts werd er gezocht naar nachtvlinders en de volgende ochtend om zes uur ging het speuren alweer verder met het spotten van vogels. Door de droogte werden er minder soorten gezien dan verwacht. Er werden gedurende de dag een paar dagvlinders, zweefvliegen en één roofvlieg gespot. Ook werd er een zwervende pantserjuffer ontdekt; een prachtige waarneming! Enkele hazelwormen lieten zich goed zien en bij de schepnetexcursie werd de kamsalamander gezien. Bij het vogel spotten werden appelvinken en zwarte spechten gezien.

Ondanks dat er niet heel veel soorten werden gezien, waren de deelnemers erg enthousiast, zoals Thijn Verburg: “Het gebeurt niet vaak dat ik in 24 uur tijd veel leuke en inspirerende nieuwe mensen leer kennen, én de natuur ontdek van de kleine gaasvliegen, wantsen en kevers tot de gezondheid en ontwikkeling van grote bossen, én in het pikkedonker hoop op een ontmoeting met een das, én kennis maak met ontelbare en prachtige nachtvlinders, én mijn nachtrust pak naast een gigantische (ongevaarlijke) mierenhoop. Een natuurcocktail waarvan ik ze nog vaak hoop te krijgen!” Ook deelnemer Milou van IJken heeft genoten van de #24uurnatuur: “Het delen van verhalen, ervaringen en kennis over de natuur met mensen van allemaal verschillende achtergronden heeft weer voor hervonden enthousiasme gezorgd om naar buiten te gaan en de natuur te beleven. Er valt nog zoveel te ontdekken! Zelfs na een korte nacht, dankzij de leuke nachtexcursies, voelde ik me weer helemaal opgeladen door de rust van het bos.”

Op zondag werd als afsluiter een gesprek met de streek georganiseerd op Landgoed Pijnenburg. Tijdens deze middag werd er een ode gebracht aan de Utrechtse Heuvelrug aan de hand van verschillende verhalen. Zo kwam bijvoorbeeld de militaire geschiedenis aan bod en werden de bevindingen van #24uurnatuur gedeeld. Ook presenteerde de jarige Vlinderstichting (40 jaar) een nieuwe wandelgids met vlinderrijke gebieden in Nederland. Vanuit de waarnemingen tijdens de #24uurnatuur presenteerde Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug voor het eerst de Heuvelrugmonitor. Deze monitor gaat de nu al meetbare gegevens over natuur, landschap, erfgoed en recreatie in het gebied visualiseren. Deze visualisatie is beschikbaar en toegankelijk voor iedereen, zodat gebiedspartners vanuit een gezamenlijke kennisbasis de dialoog kunnen voeren. De Heuvelrugmonitor is ontwikkeld door Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug in samenwerking met de Provincie Utrecht. Veel gebiedspartners hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de Heuvelrugmonitor. De verhalen van de Utrechtse Heuvelrug werden afgewisseld met muziek, verzorgd door de band De Kift. De Kift staat bekend om zijn poëtische, verhalende teksten waarin natuur en landschap vaak een belangrijke rol spelen.

Ervaringen van deelnemers aan de kennisspecial

Renée Veerman: “In een groepsopdracht tijdens een van de avondlessen kregen we de opdracht om een ‘actie’ te bedenken voor één van de reptielen-, amfibieën- of vissensoorten die vermeld staan op de website van RAVON. Ons groepje koos voor het fictieve ontwerp van een kinderboek over de – voor mij nog onbekende – hazelworm. Met een titel als 'Wie ben ik?' vanwege zijn fascinerende gestalte: een worm, slang en hagedis in één. Een aantal weken later vond de laatste excursie plaats in het bos van Lage Vuursche. Na het avondeten liep ik samen met een mede-cursist voldaan van de dag het bos uit op weg naar de auto toen ik wat hoorde ritselen tussen de bladeren langs het pad. Ik keek opzij en zag een beest met een slangachtige voortbeweging, maar zonder typerende slangenkop. Een betere afsluiter was er niet.”

Wilco: “Het kampeerweekend #24uurnatuur is niet alleen een mooie gelegenheid om meer te leren over de natuur, het is ook een mooi moment om nieuwe vrienden/contacten op te doen. Het leukste vond ik persoonlijk het determineren van salamanders in een bosvijver met speciale waadpakken aan. Dat was een hele gave ervaring!”

Thijn Verburg: “Als iemand die zich vanuit een diep technische achtergrond meer wil onderdompelen in de natuur is het Groen Traineeship meer geweest dan ik ooit had gedacht. Als oud-trainee blijf je uitgenodigd worden voor leuke en leerzame evenementen die je zelf vaak niet zo snel zou doen. Ik ontmoet er enorm veel nieuwe en inspirerende mensen én leer er de natuur totaal anders te zien, te horen, te ervaren. Van tevoren had ik niet gedacht dat ik uit mijn deelname aan het Groen Traineeship zó lang, zó veel energie en inspiratie zou halen. En nooit geweten dat de snorzweefvlieg (genoemd naar de snortekening op zijn achterlijf, duh…) kan migreren over honderden kilometers, over zee en zelfs op tweehonderd meter hoogte, bizar..!”

Het streekgesprek is opgezet in samenwerking met SoortenNL, De Vlinderstichting en Stichting Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug.

Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting
Foto’s: Amber van Amsterdam; Ingeborg van Es; Sander Turnhout