Vijf voordelen van natuurherstel

Er is weerstand tegen de wet, omdat meer regels zou kunnen betekenen dat er minder kan. Terwijl juist gezonde natuur meer ruimte geeft voor activiteiten.

We zetten een aantal voordelen van natuurherstel in verschillende natuurgebieden voor je op een rijtje.

1. Veengebieden: reusachtige koolstofopslag op een klein oppervlak

Veengebieden, zoals moerassen en vennen, zijn natte ecosystemen op land die enorme hoeveelheden koolstof opslaan, omdat het constant aanwezige water voorkomt dat dode planten volledig afbreken. Slechts 3 procent van het landoppervlak op aarde bestaat uit veengebieden, maar ze slaan twee keer zoveel koolstof op als alle bomen ter wereld samen!

Maar als veengebieden worden drooggelegd, worden zij een enorme bron van koolstofuitstoot. De helft van de veengebieden in de Europese Unie is in slechte staat door ontwatering en wordt gebruikt voor landbouw, bosbouw en turfwinning, bijvoorbeeld voor potgrond.

Door de drooggelegde veengronden opnieuw te 'vernatten' kan deze uitstoot weer worden verminderd. Een klimaatrisico wordt dan omgevormd tot een klimaatoplossing. Het voorkomt ook bodemverzakking, eventuele overstromingen, de indringing van zout water in kustgebieden en het risico van veenbranden wordt kleiner. Veengebieden spelen ook een bijzondere rol als woonplaats voor gespecialiseerde planten-, amfibieën- en vogelsoorten die niet alleen zeldzaam zijn, maar ook worden bedreigd.

2. Bossen: verscheidenheid aan voordelen

De Europese bossen bedekken 40 procent van het grondgebied van de Europese Unie. De meeste Europese bossen verkeren in slechte staat: slechts 2,2 procent van de bossen in de EU is ongestoord door menselijke activiteit.

Doordat bomen koolstof opslaan, zijn bossen een belangrijke buffer tegen klimaatverandering. Gezonde bossen zijn bestand tegen extreme weersomstandigheden en bosbranden én bovendien zuiveren bossen de lucht die we inademen en filteren ze het water dat we drinken.

Bossen herbergen ook nog eens bijna 90 procent van de biodiversiteit op land. De biodiversiteit is rijker in oudere bossen, vanwege de grote hoeveelheid dood hout en de verschillende bomen en planten van allerlei leeftijden.

3. Oceanen: vol vis en koolstof

De oceaan is de grootste koolstofopslag van onze planeet. Ongeveer een derde van de door mensen uitgestoten CO₂ verwijdert de oceaan weer. Gezonde zeesystemen leggen koolstof vast, waardoor ze een natuurlijke oplossing voor de klimaatcrisis kunnen zijn. Een gezonde oceaan betekent ook grote groepen vis, en dat heeft weer voordeel voor economische sectoren als toerisme en visserij.

Jammer genoeg zijn onze zeesystemen verre van gezond en is herstel van de Europese zeeën dus erg belangrijk.

Passief herstel is een belangrijke en eenvoudige oplossing voor de oceaan: door eenvoudigweg gebieden als no-take zones in te stellen waar vissen, mijnbouw, boren of andere dergelijke activiteiten verboden zijn, kan de natuur zich herstellen.

4. Rivieren: een bron van transport

Maar zo'n 40 procent van de Europese wateren is op het moment gezond. Niet-duurzame landbouw, waterkracht, waterkering en scheepvaart zijn de belangrijkste dingen die het herstel van de Europese wateren in de weg staan. Maar gezonde, vrijstromende rivieren zijn onze beste bondgenoot voor echte bescherming tegen overstromingen!

Rivieren transporteren water en voedingsstoffen, waarmee bossen en andere landschappen worden gevoed, en ze zijn het leefgebied van vele duizenden zoetwatersoorten.

Het herstel van rivieren draagt bij aan minder kusterosie, de kringloop van voedingsstoffen, minder verontreiniging, helpt bij hittegolven, en maakt een veerkrachtiger landschap. Daarbij zijn rivieren plekken voor recreatie, en creëren ze werkgelegenheid en inkomsten.

5. Boerenland: voedsel en natuur hand in hand

Intensieve landbouw is de belangrijkste oorzaak van het wereldwijde verlies aan biodiversiteit. In de afgelopen dertig jaar zijn zowel boerenlandvogels als graslandvlinders in Europa drastisch achteruitgegaan. Deze soorten zijn van groot belang voor echte voedselzekerheid, bijvoorbeeld door ons voedsel te bestuiven.

Onze huidige manier van landbouw bedrijven put het land uit; van pesticiden die bestuivers zoals bijen schaden tot meststoffen die onze bodem en ons water vervuilen.

Voor onze voedselzekerheid op de lange termijn moeten we de landbouwecosystemen herstellen. Om de biodiversiteit terug te brengen op en in landbouwgrond zijn natuurlijke elementen zoals struiken, vijvers of oude bomen nodig op elke boerderij om ruimte te bieden aan de natuur.

Meer informatie

• Europese milieuministers stemmen voor Natuurwet
• Definitieve stemming over Natuurherstelwet vooruit geschoven

Tekst: WWF Nederland
Foto's: Alexander-Cox, Natuurmonumenten (leadfoto: heide); Michel Gunther, WWF; Jelger Herder, WWF Nederland; Sabine Bos; Matevž Lenarčič