WildlifeNL: Onderzoek naar samenleven van mensen en wilde dieren

Onderzoeksprogramma WildlifeNL 

WildlifeNL is een onderzoeksprogramma van 2023 tot 2030 dat zich bezighoudt met de zoektocht naar nieuwe vormen van omgaan met wild. Wilde of in het wild levende dieren keren steeds meer terug in het Nederlandse landschap. Bestaande populaties wilde zwijnen en herten nemen toe, grote grazers worden ingezet als onderdeel van natuurbeheer, sommige soorten zoals de bever en otter zijn geherintroduceerd en weer andere soorten, zoals de wolf, de wilde kat en de goudjakhals keren op eigen gelegenheid terug naar Nederland. Deze ontwikkeling leidt echter ook tot spanningen tussen mensen en dieren. In een dichtbevolkt land als Nederland vinden voortdurend ontmoetingen plaats tussen beiden, bewust en vaker nog onbewust. In wildbeheer ligt nu de nadruk vooral op het beheer van de aantallen wilde dieren en minder op de communicatie en omgang tussen mensen en deze dieren.  

Als eenn van de natuurbeheerders in Nationaal Park Zuid-Kennemerland heeft PWN in de praktijk ook te maken met de uitdagingen en dilemma’s rond de omgang tussen bezoekers en (wilde) dieren. We vinden het belangrijk om nieuwe kennis en vernieuwende manieren te vinden om hier goed mee om te gaan. Daarom werken we als graag mee in WildlifeNL. 

Nieuwe aanpak omgaan met wilde en in het wild levende dieren  

WildlifeNL ziet de mens als een integraal onderdeel van de natuur en erkent dat de communicatie tussen wilde dieren en mensen medebepalend is voor hoe ze met elkaar omgaan. Vanuit dit perspectief gaat WildlifeNL het huidige wildbeheer zorgvuldig analyseren en kijken naar mogelijkheden voor een nieuwe aanpak voor het omgaan met in het wild levende dieren. Hierin worden de nieuwste inzichten uit de sociale wetenschap, filosofie, ecologie en techniek gecombineerd. Samen met betrokkenen gaan we nieuwe technologieën, vormen van samenwerking en communicatie-strategieën ontwikkelen en in Living Labs testen. Het doel van de Living Labs is het gedrag van wilde dieren én mensen zo te beïnvloeden dat een conflictarm samenleven van mens en wild mogelijk wordt. 

Living Lab Nationaal Park Zuid-Kennemerland 

Nationaal Park Zuid-Kennemerland is een uitgestrekt duingebied tussen Zandvoort en IJmuiden. Via de binnenduinrand, natte duinvalleien, duingraslanden, buitenplaatsen en stuivende duinen vormt dit natuurgebied de verbinding tussen stad en strand. Het is het leefgebied van talloze planten en dieren. In grote delen van het park lopen hooglanders en konikpaarden. Gebied ‘Kraansvlak’ is het domein van de wisenten. Samen met konijn, damhert en ree zorgen de grote grazers voor een gevarieerd landschap waar de duinnatuur kan floreren. Omdat Nationaal Park Zuid-Kennemerland in een dichtbevolkt gebied ligt en veel bezoekers ontvangt, is het erg geschikt als Living Lab binnen het WildlifeNL onderzoek.     

Living Lab GrensPark Kempen~Broek 

Het GrensPark Kempen~Broek bevat een grote diversiteit aan landschappen met beken en moerassen, akkers en graslanden, bos en hei. Het gebied wordt ook gekenmerkt door een divers scala aan landgebruik en diverse vormen van landbouw en natuurbescherming. Er komt een enorme rijkdom voor aan planten, vogels en dieren, waaronder hoefdieren zoals het wild zwijn en het edelhert. Op diverse plekken in Kempen~Broek lopen grote grazers zoals exmoorpony’s, Schotse hooglanders en taurossen. Een uitermate geschikt gebied om onderzoek uit te voeren naar de terugkeer van wilde dieren in het Nederlandse landschap. Natuurmonumenten is een belangrijke terreinbeheerder in het GrensPark en samen met de partners van WildlifeNL gaan we hier een aantal onderzoeksprojecten uitvoeren. 

Tekst en foto's: PWN (leadfoto: mensen die te dichtbij wilde dieren lopen, wat de kans op conflicten vergroot)