Wakker uit winterslaap

Egels

De egel is één van de bekendste zoogdiersoorten die een winterslaap houdt. Veel egels kiezen namelijk onze tuinen als geschikte plek om de winter door te brengen. Tijdens de winterslaap daalt hun lichaamstemperatuur van circa 35 °C tot circa 10 °C en verliezen ze ongeveer 30 procent van hun gewicht. Dat wordt in het voorjaar echter weer ruimschoots ingehaald. Dankzij hun goede reukvermogen en gehoor weten ze veel kevers, rupsen, regenwormen, oorwormen en slakken op te sporen.

Help de egels in jouw tuin door te zorgen voor voldoende beschutting, inheemse planten die voedsel voor egelprooien zijn, en een verbinding met naastgelegen tuinen en groenstroken. Meer informatie over hoe je egels in kan helpen is te lezen in dit bericht.

Vleermuizen

Vrijwel alle vleermuizen in Europa zijn insecteneters. In de winter is er nauwelijks iets voor ze te eten, dus gaan ze in winterslaap om die periode door te komen. In de herfst proberen ze een vetreserve op te bouwen en voor de winterslaap zoeken ze een plaats op die veilig, donker, vochtig en koud (maar wel vorstvrij) is. Wanneer de temperaturen weer oplopen en de insecten weer tevoorschijn komen, worden ook de vleermuizen weer actief. De avonden koelen nog snel af en daarmee neemt ook het insectenaanbod snel af. Vroeg in het voorjaar zie je dan ook wel dat vleermuizen overdag foerageren.

De kraamtijd van vleermuizen loopt in Nederland globaal tussen half mei en eind juli. In deze periode zijn de vrouwtjesvleermuizen zwanger, worden de jongen geboren en grootgebracht en leren de jonge vleermuizen vliegen. Bijzonder aan dit hele voortplantingsproces is dat onze vleermuizen al in de nazomer of winter paren en het vrouwtje het sperma in haar lichaam bewaart tot het voorjaar. Als het vrouwtje na haar winterslaap voldoende is aangesterkt, wordt pas een eicel bevrucht en start de zwangerschap.

Slaapmuizen

In Nederland komen twee soorten zogenaamde slaapmuizen voor: de hazelmuis en de eikelmuis. Zoals de naam al doet vermoeden, houden deze dieren een winterslaap. Van oktober tot en met maart verblijven ze op relatief vochtige plekken met een constante temperatuur. Denk aan holle bomen, onder de grond of in bestaande holen van andere dieren. Rond deze tijd van het jaar zijn de eerste slaapmuizen weer ontwaakt. Eikelmuizen moeten gelijk aan de bak. Na de winterslaap moeten ze flink eten om aan te sterken. In juni en juli worden de jongen geboren en moeten zij worden grootgebracht voordat de volgende winterslaap weer aanbreekt.

Tekst: Zoogdiervereniging
Foto’s: Wesley Overman (leadfoto: eikelmuis), Erik Korsten, Zoogdiervereniging