Meer bescherming voor mantaroggen

Gelukkig zal tijdens de volgende bijeenkomst van de Conference of Parties for the Cartagena Convention (COPS) later dit jaar op Aruba worden overwogen om de reuzenmanta in het Caribisch gebied beter te beschermen.

Mantaroggen in het Caribisch gebied 

Het Caribisch gebied is de thuisbasis van twee soorten mantaroggen: de reuzenmanta (Mobula birostris) en Caribische mantarog (Mobula cf. Birostris - die hoogstwaarschijnlijk in de komende jaren officieel zal worden beschreven), evenals verschillende soorten duivelsroggen. Mantaroggen zijn de grootste soort roggen. Ze vormen geen gevaar voor de mens. 

Mantaroggen zijn filtervoeders, die microscopisch klein voedsel (plankton), waaronder vislarven, krill, garnalen en planktonische krabben uit de waterkolom opnemen en door hun kieuwplaten filteren. Ze spelen een cruciale rol bij het gezond houden van de oceanen door het planktongehalte te reguleren. Ze verplaatsen zich tussen de oceaan aan het oppervlak, de diepzee en koraalriffen, en creëren zo ook een waardevolle ecologische verbinding door voedingsstoffen te transporteren. 

Gevaren 

Mantaroggen worden bedreigd door verschillende menselijke activiteiten. Een van de grootste bedreigingen voor deze dieren wereldwijd is overbevissing. Ze zijn vaak het doelwit zijn vanwege hun kieuwplaten, die in de traditionele Chinese geneeskunde worden gebruikt. Daarnaast worden ze ook bedreigd door bijvangst, verstrikking (in bijvoorbeeld visnetten en vislijnen), verdwijnen van leefgebieden en vervuiling. Bijvangst en verstrikking zijn waarschijnlijk de twee grootste bedreigingen in het Caribisch gebied. 

De mantaroggen zijn de grootste soorten roggen, ze leven lang (30 tot 50 jaar) en planten zich langzaam voort. De leeftijd waarop reuzenmantaroggen zich voor het eerst kunnen voortplanten, wordt geschat op ongeveer 9 tot 12 jaar oud en mantaroggen krijgen slechts één pup per keer. De langzame levenscyclus en langzame voortplanting maken mantaroggen uiterst kwetsbaar voor uitsterving. 

Hoop aan de horizon

In het Nederlands Caribisch gebied helpen beschermde mariene gebieden, zoals het Yarari Marine Mammal and Shark Sanctuary, manta's en duivelsroggen te beschermen. De soort staat ook op verschillende regionale en internationale lijsten, zoals de Convention on International Trade in Endangered Species (CITES), de Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals (CMS) en de Internationale Haaien Strategie aangenomen door de Nederlandse regering (2019). 

Daarnaast heeft het Koninkrijk der Nederlanden samen met de Republiek Frankrijk formeel een voorstel ingediend om de reuzenmanta op te nemen in bijlage II van het Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW) Protocol, een regionale overeenkomst voor de bescherming en duurzaam gebruik van kust- en mariene biodiversiteit in de bredere Caribische regio. Indien goedgekeurd tijdens de volgende Conference of Parties for the Cartagena Convention (COPS) dit jaar op Aruba, zal deze maatregel een wettelijk kader bieden voor het hoogste niveau van bescherming voor het behoud van de reuzenmanta. 

Meld uw waarnemingen 

Door uw (oude en nieuwe) waarnemingen van mantaroggen (en duivelsroggen) door te geven, kunt u onderzoekers en natuurbeschermers helpen meer te leren en deze soorten beter te beschermen. U kunt uw waarnemingen melden via Caribbean Islands Manta Conservation Program of Observation.org. Of via de gratis app ObsIdentify, waarmee u de soort automatisch kunt identificeren door uw foto's te uploaden. Daarnaast kunt u uw foto's ook indienen via Mantatrust.org/IDtheManta, per e-mail of via de social media-pagina's van het Caribbean Islands Manta Conservation Program op Facebook en Instagram. Als u afbeeldingen uploadt naar sociale media, met name Instagram, tag dan @Caribbeanislandsmanta in uw uploads om ervoor te zorgen dat deze afbeeldingen gemakkelijk kunnen worden gevonden en opgenomen in de wereldwijde database. 

DCNA 

De  Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) ondersteunt wetenschapscommunicatie en outreach in de Nederlandse Caribische regio door natuurgerelateerde wetenschappelijke informatie breder beschikbaar te maken via onder andere de Dutch Caribbean Biodiversity Database, DCNA's nieuwsplatform  BioNews en de pers. Dit artikel bevat de resultaten van verschillende wetenschappelijke onderzoeken, maar de onderzoeken zelf zijn geen DCNA-onderzoeken. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. DCNA is niet aansprakelijk voor de inhoud en de indirecte gevolgen die voortvloeien uit het publiceren van dit artikel. 

Meer informatie

• Lees meer over mantaroggen bij DCNA
• The Manta Trust
• Richtlijnen voor zwemmen met mantaroggen
• Het voorstel (pdf: 489 KB) om de reuzenmanta op te nemen in het SPAW Protocol

Tekst: DCNA
Foto's: Pieter de Groot (leadfoto: reuzenmanta); Rudy van Geldere; Danielle de Kool