Verkiezingsstrijd tussen insecten barst los

Dit jaar vindt voor de tweede keer de ‘Insect van het Jaar’-verkiezing plaats. Een belangrijk initiatief, want insecten zijn cruciaal voor het leven op aarde. Van alle diersoorten behoort ongeveer driekwart tot de insecten; alleen in Nederland zijn er al zo’n 20.000 soorten. Toch worden deze kleine diertjes vaak letterlijk en figuurlijk over het hoofd gezien. Via de verkiezingscampagne ‘Insect van het Jaar’ wordt daarom op een positieve manier aandacht gevraagd voor insecten en hun belang.

Ondergewaardeerde wezens

“Dat er − tot 2022 althans − nog geen Insect van het Jaar bestond, was eigenlijk belachelijk”, vertelt Aglaia Bouma, insectendeskundige en een van de initiatiefnemers van de verkiezing. “Insecten zijn onmisbaar voor onze planeet. Ik vond het daarom de hoogste tijd dat het algemene publiek aandacht krijgt voor de fascinerende en ondergewaardeerde wezens die insecten zijn.”

Sinds vorig jaar wordt dan ook de 'Insect van het Jaar'-verkiezing in Nederland georganiseerd door Taxon Foundation in samenwerking met EIS Kenniscentrum Insecten, de Nederlandse Entomologische Vereniging en Naturalis Biodiversity Center. Een opvallend uitgangspunt van de verkiezingscampagne is dat de belangstelling juist uitgaat naar insecten die gewoonlijk geen positieve aandacht krijgen, of helemaal geen aandacht. 

Grote kans dus dat brede publiek de vijf genomineerde insecten (nog) niet kent. “Ook dit jaar zijn het soorten die minder bekendheid genieten, maar die wel een geweldig verhaal hebben”, legt Bouma enthousiast uit. 

De vijf genomineerden

Omdat insecten niet voor zichzelf kunnen spreken, hebben de vijf genomineerden allemaal een eigen ambassadeur in de vorm van een bekende Nederlander. Dit jaar maken deze insecten allemaal kans om ‘Insect van het Jaar 2023’ te worden:

• De wc-motmug - Clogmia albipunctata - vertegenwoordigd door schrijver Hanna Bervoets: Een mug die niet steekt en lijkt op een wollig vlindertje met waterafstotende haren. De larfjes eten organisch afval en helpen dus bij de schoonmaak.
   
• Het goudoogje - Chrysoperla carnea s.l. - gepromoot door cabaretier Youp van ‘t Hek: Geboren uit een ei op een steeltje. Als larve een hongerig monstertje dat met sikkelvormige, holle kaken bladluizen leegzuigt. Als volwassen insect fragiele elegantie.
   
• De beverkever - Platypsyllus castoris - met hoogleraar didactiek van de informatica Felienne Hermans als ambassadeur: Een kever die leeft als een luis in de pels van de bever en lijkt op een vlo. Wat hij daar eet, is nog een raadsel.
   
• De boskakkerlak - Ectobius sylvestris - bijgestaan door weerpresentator Reinier van den Berg: De boskakkerlak vind je niet in huis, maar in het bos of op de hei. De vrouwtjes dragen hun eipakket met zich mee.
   
• De gewone tweevleugel - Cloeon dipterum - gesteund door presentator Chazia Mourali: Als jonkie een waternimf met golvende kieuwen en als volwassen insect een teer dier met sierlijke staartdraden. De mannetjes hebben maffe muffinogen.

Stem op jouw favoriet

Iedereen kan tot 7 april via de website Insectvanhetjaar.org online stemmen op één van de vijf genomineerde insecten. Op deze website is meer informatie te vinden over de verschillende soorten die meedingen naar de titel. 

Winnaar 2022: de waterschorpioen

Met maar liefst 53 procent van de stemmen heeft de waterschorpioen (Nepa cinerea) de verkiezing van ‘Insect van het Jaar 2022’ gewonnen. Dit bijzondere diertje werd vertegenwoordigd door cabaretier en columnist Pieter Derks. 

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Aglaia Bouma (leadfoto: goudoogje) en Insect van het Jaar, Naturalis Biodiversity Center