Bijna-doodervaring voor otter in Wieden-Weerribben
Wageningen Environmental Research, ZoogdierverenigingBijna-doodervaring voor otter in Wieden-Weerribben (Bron: Wilbert Bijzitter)
Het gaat goed met de otter, maar verkeerssterfte blijft de voornaamste doodsoorzaak
De Nederlandse otterpopulatie groeit. Toch komt al sinds de herintroductie van de otter in 2002 jaarlijks een aanzienlijk deel van de populatie om in het verkeer. Tot en met 2019 nam het aantal verkeersslachtoffers jaarlijks toe, in gelijk tempo met de ontwikkeling van de otterpopulatie. In 2020 en 2021 werden er minder otters slachtoffer in het verkeer dan verwacht, wat zeer waarschijnlijk het gevolg was van minder verkeer door de Covid-lockdowns. Dit blijkt uit de monitoring van de verkeerssterfte die jaarlijks wordt uitgevoerd door Wageningen Environmental Research (WENR), in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De rapportage (pdf; 4,5 MB) van de monitoringgegevens van de verkeerssterfte voor het jaar 2021 is vandaag verschenen. De lagere aantallen waren echter maar een tijdelijk fenomeen. Hoewel de eindbalans over 2022 nog moet worden opgemaakt, staat de teller nu al ruim hoger dan in 2020 en 2021. Deze toename klopt met het patroon van jaarlijkse groei van het aantal verkeersslachtoffers zoals we dat tot 2019 jaarlijks zagen.
De otter verovert Nederland
Otters zijn vanuit Noordoost-Nederland bezig met een opmars in Nederland. Dit blijkt uit de verspreidingsmonitoring van de Zoogdiervereniging. Maar juist de otters die op zoek gaan naar een nieuw leefgebied lopen risico. Onderweg of in hun nieuwe leefgebied kunnen ze kilometers langs de oever lopen en waar ze een weg kruisen, worden doodgereden. Zo’n kwart van de populatie wordt ieder jaar doodgereden. Om de otterpopulatie verder te laten uitbreiden is het dan ook belangrijk om dit te voorkomen. En dat is mogelijk, onder andere door tunneltjes onder de weg aan te brengen of loopplanken te plaatsen waar een watergang onder de weg doorloopt, met een raster langs de weg om de otter naar de juiste plek te begeleiden. Zulke faunavoorzieningen blijken te werken als deze worden onderhouden en niet verstopt of begroeid raken. Het aanpassen van de maximum snelheid van 80 naar 60 blijkt ook te werken. De monitoring van de verkeerssterfte van WENR resulteert jaarlijks in een overzicht van actuele knelpunten, locaties waar veel otters worden doodgereden en waar maatregelen dus extra belangrijk zijn.
Natuurnetwerk Nederland is belangrijk voor otters
Nederland is steeds geschikter geworden voor de otter door het verbinden van natuurgebieden door natuurlijke watergangen met rietoevers (waardoor otters veilig kunnen rusten en eten) en de genoemde faunavoorzieningen bij wegen (waardoor otters veilig kunnen oversteken). Zo bestaat er naast het wegennet voor auto’s ook een natuurnetwerk voor otters en veel andere soorten zoals voor ringslang en das, maar ook voor jonge vissen, vlinders en andere insecten. Het afmaken van dit Natuurnetwerk Nederland is belangrijk voor deze soorten.
Meer informatie
- Rapport Status van de Nederlandse otterpopulatie: genetische variatie, mortaliteit en infrastructurele knelpunten in 2021 (pdf; 4,5 MB)
Tekst: Ellen van Norren, Zoogdiervereniging en Arjen de Groot, Wageningen Environmental Research
Film: Wilbert Bijzitter
Foto's: Ellen van Norren; Hans Blom