Grote parelmoervlinder vergt een brede blik op duinherstel

In 2022 is de actuele situatie voor de grote parelmoervlinder op Texel in kaart gebracht. De vlinder heeft niet geprofiteerd van maatregelen voor herstel van de zogenaamde Grijze Duinen. Belangrijke knelpunten zijn de beschikbaarheid van voldoende waardplanten voor de rupsen (honds- en duinviooltje) en nectarbronnen voor de vlinders (vooral kale jonker en akkerdistel). De viooltjes moeten daarbij in een structuurrijke vegetatie staan, zodat de rupsen schuilgelegenheid hebben. Verzuring heeft mogelijk tot minder viooltjes in de oppervlakkig ontkalkte duinen langs de binnenduinrand geleid. Verder moeten viooltjes en nectarbronnen binnen vijfhonderd meter van elkaar te vinden zijn, omdat eileggende vrouwtjes geregeld moeten foerageren. De beste nectarplanten zijn distels, die vooral in natte duinvalleien en voedselrijkere graslanden rond de duinen te vinden zijn. Extreme droogte in de periode van mei tot eind juli zorgt vooral voor een sterke afname van het nectaraanbod, maar mogelijk ook voor minder geschikte viooltjes.

Tijdens een veldbijeenkomst met terreinbeheerders zijn de bevindingen besproken en zijn kansrijke maatregelen voor herstel besproken. Deze liggen in kleinschalige verstuiving van Grijze Duinen, het terugdringen van verruiging door gescheperde begrazing en het koesteren van distelruigten in natte duinvalleien en graslanden langs de binnenduinrand. Ook is aandacht voor monitoring als aandachtspunt benoemd, waarbij gestandaardiseerde tellingen  belangrijk zijn om te weten waar en wanneer er daadwerkelijk gekeken is. Verder is monitoring van de viooltjes wenselijk. De grote parelmoervlinder kan de komende jaren worden benut als kwaliteitsindicator voor herstel van soortenrijke duinen. Maar de vlinder laat zien dat daarvoor niet alleen in de schrale, droge duinen moet worden gekeken, maar ook naar de omgeving daarvan, waar de vlinder zijn nectaraanbod moet vinden.

Meer informatie

• Het rapport Beheeradvies Grote Parelmoervlinder op Texel (pdf; 3,4 MB).

Tekst: Michiel Wallis de Vries, De Vlinderstichting
Foto's: Kars Veling; Michiel Wallis de Vries