OBN-webinar over herstel van biodiversiteit

Biodiversiteit staat niet op zichzelf. Het is onlosmakelijk verbonden met de kwaliteit van het landschap. Om een grote soortenrijkdom in stand te houden, moeten de waterkwaliteit en bodemgesteldheid op orde zijn en moet er voldoende ruimte beschikbaar zijn. Om specifieke soorten te beschermen, zorgen natuurbeheerders ervoor dat het leefgebied aan de eisen van die soort voldoet. Ook buiten de grenzen van de natuurgebieden kan een hoop gedaan worden om de biodiversiteit te herstellen. Denk aan het reguleren van pesticidegebruik, een ander beheer en inrichting van tuinen en openbaar groen en natuurinclusief bouwen.

Konijnen

Het herstel van de biodiversiteit richt zich niet alleen op zeldzame soorten. Ook een algemene soort als het konijn heeft in sommige gebieden een steuntje in de rug nodig, in de kustduinen bijvoorbeeld. Sinds het uitbreken van verschillende infectieziekten is het aantal konijnen daar gedecimeerd. Herstel blijft uit. En dat terwijl ze met hun gegraaf en geknaag een belangrijke rol spelen in het ecosysteem. OBN Natuurkennis onderzocht de vitaliteit van konijnenpopulaties in het hele Nederlandse kustgebied. Uit dit onderzoek blijkt dat vooral de virussen de boosdoeners zijn bij de achteruitgang van het aantal konijnen. Toch kunnen beheerders wel degelijk maatregelen treffen om het wat makkelijker te maken voor konijnen. Zo kunnen zij kunstburchten bouwen en struiken verwijderen uit het leefgebied, zodat de konijnen roofdieren eerder opmerken. Daarnaast is het belangrijk om geïsoleerde populaties met elkaar te verbinden. In sommige gevallen is herintroductie nodig.
> Lees het onderzoek op Natuurkennis.nl (pdf; 2,7 MB)

Gentiaanblauwtje

De rups van het gentiaanblauwtje is afhankelijk van de klokjesgentiaan. Als deze heideplant verdwijnt, verdwijnt ook het gentiaanblauwtje. Het veiligstellen van de waardplant is nog niet zo eenvoudig, zo blijkt uit OBN-onderzoek. Klokjesgentiaan groeit namelijk op vochtige heide, op de overgang van droog naar nat. De groeiplek mag niet te droog zijn, maar zeker ook niet te nat. De meeste Nederlandse vochtige heidegebieden hebben last van verdroging, als gevolg van ontwatering van de omliggende landbouwgebieden. De klokjesgentiaan zoekt daarom lagergelegen, vochtigere plekken op. Bij extreme regenbuien komt de groeiplaats onder water te staan en verzuipt de plant. De enige manier om de klokjesgentiaan en daarmee het gentiaanblauwtje te redden, is herstel van het natuurlijke watersysteem.
> Lees het onderzoek op Natuurkennis.nl (pdf; 19 MB)

Kustbroedvogels

Veel natuurlijke broedplaatsen van kustbroedvogels zijn verdwenen door kustverdediging of door intensieve recreatie. Soorten als bontbekplevier, strandplevier, kluut, kokmeeuw, grote stern en noordse stern hebben het daarom zwaar. Daarbij komen veel natuurlijke broedgebieden onder druk te staan door klimaatverandering en de steeds frequentere voorjaarsstormen, die ervoor zorgen dat natuurlijk broedgebied vaak overstroomt. Er is weliswaar veel geïnvesteerd in kunstmatige broedplaatsen, maar het is nog niet precies duidelijk hoe zo’n broedplaats eruit moet zien om succesvol te zijn. Daarom startte OBN Natuurkennis in 2021 een onderzoek naar de succes- en faalfactoren bij de inrichting en beheer van kustbroedvogelbiotopen. Hierbij wordt gekeken naar landschappelijke ligging, hoogte, vegetatiesamenstelling en mate van verstoring. Dit geeft beheerders concrete handvatten voor succesvol beheer en duurzame instandhouding van de kustbroedvogels.
> Aan dit onderzoek wordt nog gewerkt

Meer informatie

Meer weten over het herstel van biodiversiteit? Meld je aan voor het gratis webinar Biotische kwaliteit op donderdag 8 december, van 15.00 tot 16.30 uur. 

Tekst: Kennisnetwerk OBN, Sofia Opfer
Foto's: Jasja Dekker; Michiel Wallis de Vries; Mark Zekhuis, Saxifraga