Boomwurger, hemelboom, vlinderstruik en nog veel meer

In de Nederlandse bossen komen diverse uitheemse bomen en struiken voor. Sommige soorten zijn in het verleden aangeplant en andere zijn verwilderde tuinplanten. Niet alle planten zijn even gewenst, bijvoorbeeld omdat ze andere (inheemse) soorten verdringen. Het is belangrijk om de meest risicovolle exoten te kunnen herkennen, zodat deze kunnen worden verwijderd waardoor schade aan de natuur wordt voorkomen of beperkt. Ook voor soorten die op de Unielijst invasieve exoten staan, is een vroegtijdige signalering belangrijk. Zeker voor soorten die nog maar beperkt aanwezig zijn en waarvan de verwachting is dat ze nog volledig verwijderd kunnen worden.

Herkenning is echter niet altijd gemakkelijk, zelfs niet voor mensen met goede kennis van de inheemse flora. Daarom heeft de NVWA in samenwerking met Naturalis Biodiversity Center en Staatsbosbeheer een veldgids gemaakt met daarin de uitheemse bomen en struiken die in bospercelen prioriteit hebben bij het voorkomen van schade. Natuurlijk bevat de veldgids veel foto’s die het makkelijker maken om een soort te herkennen. Ook wordt per soort informatie gegeven over onder andere belangrijke kenmerken, gelijkende soorten, de actuele verspreiding, de effecten van de soort en hoe de plant te verwijderen is.

In de nieuwe Veldgids Invasieve houtige planten in Nederland (pdf; 22,4 MB) staan 45 soorten(-groepen). Deze veldgids heeft niet als doel om een uitputtende opsomming te zijn van alle uitheemse planten die in bossen en struwelen voorkomen. Op grond van informatie van terreinbeheerders en ervaringen in het buitenland is de focus gericht op houtige klimmers, struiken en bomen die momenteel of zeer waarschijnlijk in de toekomst een probleem vormen voor het beheer van natuurterreinen. De veldgids richt zich dus op houtige soorten die in de bospercelen, duinen, kalkgraslanden en hoogveen prioriteit hebben bij het voorkomen van schade door invasieve exoten. De niet-houtige uitheemse planten zijn niet opgenomen, aangezien die in het gesloten, opgaande bos meestal weinig impact hebben. Er is echter een uitzondering gemaakt voor drie Aziatische duizendknopen (Japanse duizendknoop, Basterdduizendknoop en Sachalinse duizendknoop) aangezien die onder bosbedekking wel tot dominantie kunnen komen.

Melden

Meldingen van invasieve exoten zijn zeer gewenst. Meld de waarneming op Waarneming.nl. De gegevens komen in de Nationale Databank Flora en Fauna. Meldingen van invasieve exoten die op de Unielijst invasieve exoten staan, komen ook terecht bij de NVWA.

Meer informatie

• De veldgids Invasieve houtige planten in Nederland (pdf; 22,4 MB).

Tekst: Johan van Valkenburg en Edu Boer, NVWA; Leni Duistermaat, Naturalis Biodiversity Center; Erwin Al, Staatsbosbeheer
Foto’s: Edu Boer (leadfoto: vlinderstruik); Johan van Valkenburg, NVWA