Natuurjournaal 3 mei 2022

Er wordt veel gebaltst in de lente en vaak is dat ook goed te horen. Het snateren van eenden die achter elkaar aan zitten kunnen we wel snel plaatsen, en ook het klappen met de vleugels van houtduiven. Maar een soort knorrend geluid dat van een groot open water komt, of gewoon van een water in de stad? Dat zijn de futen die elkaar het hof maken. Ze zijn momenteel op hun mooist. Ze hebben een zwarte kuif, knalrode ogen in een wit veld, een zwarte snavel en aan de zijkant van de kop een pluimwaaier van oranjerode veren, een mooie kleurencombinatie. Hun dans bestaat veelal uit het dichtbij en tegen elkaar aan kopschudden. Soms staan ze in het water tegen elkaar op, ze pronken met de kopveren, ze zetten de zwarte oorpluimen op en bieden elkaar een waterplant aan, alles heel gracieus. En daar hoort dan ook een knorrend geluid bij. Futen die al wat verder zijn, hebben hun eerste jongen nu al. Ook die zijn mooi, met zwart-witte strepen.

Luister hier naar een knorrende fuut (Bron: Sonnenburg)

De combinatie van kleuren maakt ook de gekraagde roodstaart weer zo’n mooie vogel, hoe klein ze ook zijn. Het mannetje heeft een oranjerode borst, een breed zwart masker dat soms uitloopt tot op de borst, een donkergrijze rug en een dunne witte streep boven de ogen langs van oor tot oor. Op de donkergrijze vleugels zit een witte driehoek. Ze hebben een rode tot roestbruine staart. Het vrouwtje is vooral bruin, maar wel met die rode staart. De gekraagde roodstaart hoor je vooral in de oostelijke bosgebieden op de zandgronden, en hier en daar in de duinen. Hier broeden ze nu op hun eerste nest, dus daar zul je ze niet snel spotten. Ze zingen meestal vanuit de hoogste top van een boom, het liefst eentje met uitzicht. Het geluid van deze vogel is lastig te omschrijven. Zijn liedje begint met een hoge piep, gevolgd door een zagend riedeltje. Vogelbescherming beschrijft het als ‘een gevarieerde zang met kenmerkend begin’. Dat is dat aanvangspiepje. Een verrekijker zal je direct verder helpen met de determinatie.

Tekst: Mike Hirschler, IVN
Foto’s: Piet Munsterman, Saxifraga; Luuk Vermeer, Saxifraga
Geluid: Sonnenburg, Xeno-canto; James Lidster, Xeno-canto