Natuurjournaal 8 januari 2022

Spechten zijn jaarrond te zien in Nederland. Nu het blad van de bomen is gevallen, is het misschien juist makkelijker om ze tussen de takken te zien. Daarom lees je in dit natuurjournaal hoe je de verschillende bonte spechten van Nederland uit elkaar kunt houden. Ten eerste is er de grote bonte specht. Het is de meest algemene specht van Nederland. Hij heeft een zwart-wit verenkleed en een rode 'broek', die hem onderscheidt van de andere bonte spechten. Grote bonte spechten blijven het hele jaar bij hun broedgebied in de buurt, maar trekken er in de winter wel verder op uit dan in de zomer. Daarbij komen ze ook regelmatig in tuinen voor.

Naast de algemene grote bonte specht zijn er nog twee bonte spechten: de kleine bonte specht en de middelste bonte specht. De kleine bonte specht is te onderscheiden door zijn grootte: hij is niet veel groter dan een huismus. Wel heeft hij, net als de grote bonte specht, een zwart-wit verenkleed. Je kunt hem ook herkennen aan de horizontale zwart-witte strepen op de rug. De kleine bonte specht neemt in aantal toe en is een vrij algemene broedvogel, maar is desondanks lastig te vinden. Hij maakt maar weinig geluid en valt niet snel op. In de winter verlaat hij zijn territorium om naar voedsel te zoeken, en trekt daarbij vaak op met mezen.

De middelste bonte specht kan gemakkelijker verward worden met de grote bonte specht, maar wie goed kijkt zal duidelijk de verschillen zien. Het opvallendste kenmerk van de middelste bonte specht is het witte gezicht. De grote bonte specht heeft altijd een zwart patroon boven het oog, de middelste bonte specht heeft dat niet. Deze heeft wel altijd een rood petje, net als volwassen mannetjes en jongen van de grote bonte specht. Bij spechten met een rood petje moet je dus kijken of er ook zwart in het gezicht te zien is. Daarnaast heeft de middelste bonte specht een roze 'broek' en streepjes op de buik, net onder de vleugels. Grote bonte spechten zitten vaak op de stam van bomen, terwijl middelste bonte spechten vaker rechtop op takken zitten. De middelste bonte specht is vrij zeldzaam in Nederland, en wordt vooral in het oosten en zuiden van het land gezien.

Tekst: Marjolein Mooij, NatureToday.nl
Foto's: Jan Nijendijk, Saxifraga; Hans Dekker, Saxifraga; Mark Zekhuis, Saxifraga