Fladderlinten als proef om de wolf te weren en schapen te beschermen

“Schapen beschermen is wolven beschermen. Het is belangrijk dat een wolf niet leert dat schapen een gemakkelijke prooi zijn. Om dat te doen zijn slimme preventieve middelen welkom. We hebben dit systeem ruim een half jaar geleden in Amerika gezien en het is nu beschikbaar voor ons. We hopen dat het ook bij ons het vee beschermt tegen zwervende wolven.” Dat zegt de Brabantse gedeputeerde Hagar Roijackers (Water, Natuur en Gebiedsgerichte aanpak) bij het plaatsen van een nieuw systeem van afrastering om schapen buiten het bereik van een wolf te houden.

“Met preventieve maatregelen willen we schade door wolven zoveel mogelijk voorkomen. Dit innovatieve systeem is een stap in de goede richting om wolf én vee te beschermen. Daarom werken we graag mee aan de pilot,” vult gedeputeerde Anita Pijpelink (Natuur, Water, Cultuur) van de provincie Zeeland aan. De komende drie weken wordt gemonitord of de wolf in de buurt van het systeem met fladderlinten durft te komen en of het voldoende afschrikt om schapen afdoende te beschermen.

'Bescherm je vee'

In opdracht van de provincie Noord-Brabant werd de turbo fladry naar Nederland gehaald door het consortium 'Bescherm je vee'. Dit consortium werd speciaal opgericht voor het project en bestaat uit Van Bommel Faunawerk, ARK Natuurontwikkeling en Canine Efficiency. Het project moet duidelijkheid geven over de effectiviteit van het gebruik van stroomdraad met kunststof linten (de fladry) bij de bescherming van schapen tegen aanvallen van een (zwervende) wolf.

De provincie Zeeland heeft zich aangesloten bij de proef en gezamenlijk is het systeem geplaatst op de grens van Zeeland en Noord-Brabant, waar de laatste tijd verschillende aanvallen op schapen zijn geweest. Zwervende wolven op zoek naar een eigen leefgebied voerden deze aanvallen waarschijnlijk uit.

Lichtschitteringen en geluid

Het fladderlint bestaat uit een elektrische stroomdraad waar opvallende linten aan zijn bevestigd. Het is een preventief middel dat snel en eenvoudig is op te zetten, bijvoorbeeld om te voorkomen dat een zwervende en onervaren wolf opnieuw bij dezelfde schaapskudde toeslaat. Een belangrijk voordeel van het systeem is dat het makkelijker en lichter is dan de gebruikelijke wolfwerende stroomnetten. Dit voordeel wordt getest met schapenhouders. Als het systeem werkt zoals verwacht, kan het breed gebruikt gaan worden.

De oorsprong van de fladry ligt in de zogenoemde lappenzaun, een middel dat oorspronkelijk uit Rusland komt en vroeger in Europa werd ingezet tijdens de wolvenjacht. Dit middel bestaat uit een draad met wapperende linten eraan. Het zorgt ervoor dat onervaren wolven, argwanend als ze zijn, een lappenzaun niet durven te passeren.

Beperkte werkingsduur

Zwervende, onervaren wolven zijn voorzichtig en argwanend en durven in eerste instantie een fladderlint niet te passeren vanwege de lichtschitteringen en het geluid dat de linten in de wind maken. Als ze toch dichterbij komen, werkt de stroomdraad. 

De werkingsduur van een dergelijk middel is echter beperkt: er treedt uiteindelijk gewenning op en daarna zullen wolven zich niet meer laten weerhouden door een lappenzaun. De turbo fladry werkt vanwege de elektrische schok die een wolf krijgt waarschijnlijk langer, maar ook dit is geen permanente oplossing. Daarvoor zijn elektrische rasters noodzakelijk die volledig dicht zijn en een hoogte hebben van tenminste 1,20 meter, eventueel in combinatie met kuddebeschermingshonden.

Belangrijk is ook dat een wolf niet wordt opgejaagd. Wolven zijn schuwe dieren. Als ze in paniek raken en geen schuilplaats kunnen vinden, hebben ze geen tijd om op het wild te jagen dat ze normaal gesproken eten. Ze zoeken dan een gemakkelijker prooi zoals een schapenkudde.

Op de website van BIJ12 staat meer informatie over andere regelingen die er zijn rond de wolf of over hoe je kunt melden als dieren door een wolf zijn aangevallen.

Tekst: Frans van Bommel, consortium ‘Bescherm je vee’ en Annelies Cuijpers, provincie Noord-Brabant
Foto’s: Leo Linnartz, ARK Natuurontwikkeling; Johan Mees, provincie Noord-Brabant