Van kwaad tot erger: Brazilië overweegt legalisering landroof

Gelukkig werd de stemming over deze omstreden wetsvoorstellen op het laatste moment uitgesteld. WWF en andere organisaties maakten het plan om de stemming op korte termijn te laten plaatsvinden wereldkundig. Mede hierdoor werden de voorstellen bestempeld als controversieel en werd de stemming uitgesteld. De Braziliaanse senaat gaat deze week met zomerreces, en komt pas half februari weer bijeen. De verwachting is dat de voorstellen in maart weer op de agenda zullen staan.  

Wat staat er in de wetsvoorstellen?

Brazilië beschikt over een grote hoeveelheid niet-toegewezen, openbaar land. In totaal gaat het om 143 miljoen hectare, ruim twee keer de oppervlakte van Frankrijk. In het Amazonegebied gaat het om 19,6 miljoen hectare. De ingediende wetsvoorstellen vergroten het risico dat deze gebieden ten prooi vallen aan ontbossers. Mensen die openbare gronden zijn binnengedrongen en deze illegaal hebben ontbost, maken legale aanspraak op dit land als ze dit voor 2017 gedaan hebben. In de huidige wetgeving wordt nog 2011 aangehouden.

Deze wetswijziging zorgt ervoor dat de illegale vernietiging van honderdduizenden hectares natuur gelegaliseerd wordt en de criminelen vrijuit gaan. Ook creëert de wijziging een maas in de wet waardoor zelfs toekomstige invasies en vernietiging kunnen worden gelegaliseerd. De overheid geeft hiermee de boodschap af dat illegale praktijken niet bestraft worden, maar juist beloond.

Verminderde fraudecontrole

Een ander wetsvoorstel wijzigt de wetgeving omtrent de milieueffectrapportage (MER). Deze MER zorgt ervoor dat infrastructuur- en andere projecten binnen de wettelijke grenzen worden voltooid. Het risico bestaat dat deze aanpassing de weg vrijmaakt voor slecht ontworpen projecten, die een groot effect kunnen hebben op kwetsbare natuur, doordat projectontwikkelaars ontslagen worden van de plicht om maatregelen te treffen die natuurvernietiging tegen moeten gaan. Ook hoeft de inspectie middelgrote bedrijven niet te controleren op het naleven van de regels omtrent het bezetten van openbaar land. Hierdoor bestaat de kans dat zes miljoen hectare land privébezit wordt, zonder controle op fraude en andere ongewenste activiteiten.

Amazone cruciaal tegen klimaatverandering

WWF berekende dat de nieuwe wetsvoorstellen in de aankomende tien jaar kunnen leiden tot 1,6 miljoen hectare extra ontbossing (gelijk aan vier keer de oppervlakte van al het bos in Nederland) en acht keer de jaarlijkse CO₂-uitstoot van de gehele Nederlandse samenleving. “Als de ontbossing in de regio doorgaat – laat staan versnelt – dan kan dit cruciale regenwoud instorten, met rampzalige gevolgen voor inheemse en lokale gemeenschappen, de dieren die er leven en voor ons”, zegt Merijn van Leeuwen, bossenexpert bij WWF. “Als we het Amazonegebied verliezen, blijft de wereldwijde temperatuurstijging niet beperkt tot 1,5 graad.”

Tijdens de Klimaattop in Glasgow afgelopen oktober schaarde de Braziliaanse overheid zich nog achter een voorstel om voor 2030 de ontbossing te stoppen.

Tekst: Wereld Natuur Fonds
Foto: Marizilda Cruppe, WWF-UK