Aan de slag met agrarisch natuurbeheer: “Ik zie een toename van de grutto”

“Natuur hoort bij de beleving van het boerenland. Ik vind dat het ook een cultuurhistorische waarde heeft. De toename van de grutto in ons werkgebied maakt mij trots en laat zien dat we goed bezig zijn met agrarisch natuurbeheer”, zegt Rene Faber van Gebiedscoöperatie Rijn, Vecht en Venen.

De productie van voedsel in het landelijk gebied kan de kwaliteit van natuur onder druk zetten. Agrarisch natuurbeheer bestaat uit maatregelen die boeren nemen om de natuurwaarden op en rond hun percelen te versterken. Het doel is om leefgebied aan bijzondere planten- en diersoorten te bieden. Het gaat om maatregelen zoals het niet bemesten van slootkanten, natuurvriendelijk slootschonen, onderhoud van bomenrijen en specifiek beheer voor weidevogels. Bij de laatstgenoemde gaat het onder meer om later maaien, het tot diep in het voorjaar drassig houden van greppels of percelen en beheer van kruidenrijk grasland. Rene: “Boeren kunnen middels agrarisch natuurbeheer gericht bijdragen aan de natuurwaarden in onze omgeving. Het gebied was bijvoorbeeld oorspronkelijk veel vochtiger. De ontwatering van percelen heeft de omstandigheden voor grasproductie versterkt, maar de mogelijkheden voor bloemen, kruiden en vogels ingeperkt. Die vochtigere omstandigheden proberen we waar dat kan terug te krijgen. Op die manier verleiden we weidevogels om bij ons in het gebied te broeden.”

Gedeputeerde Hanke Bruins Slot: “Het is belangrijk om landbouw met natuur te combineren daar waar dat kan. De provincie geeft subsidie om agrarisch natuur- en waterbeheer te stimuleren en de uitvoering mogelijk te maken. Het is mooi om te zien dat weidevogels hiervan profiteren. Samen met onze Utrechtse boeren maken we werk van een groene provincie met voldoende biodiversiteit.”

Maatregelen

De afgelopen jaren hebben agrarische ondernemers van Gebiedscoöperatie Rijn, Vecht en Venen meerdere projecten uitgevoerd om de natuur te versterken. “Verschillende vogels zijn in het verleden in aantal afgenomen. We hebben daarom greppels op boerenpercelen vernat met waterpompen op zonne-energie. Verschillende weidevogels hebben deze drassige percelen nodig voor voedsel en voortplanting. De grutto is daar een bekend voorbeeld van. Je ziet dat ze een neusje voor water hebben, want ze weten de nattere percelen gelijk te vinden”, vertelt Rene.

Onmisbaar

De subsidie voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer is volgens Rene onmisbaar om het werk goed te kunnen doen. Hij is dan ook enthousiast over de openstelling van de subsidieregeling. Toch heeft hij ook zorgen over de uitvoering van zijn werk. “We hebben te maken met veel regels. Ik hoop dat we binnen alle regels wel voldoende ruimte krijgen om onze eigen kennis en ervaring als gebiedscoöperatie in te zetten. Ruimte voor flexibiliteit is namelijk belangrijk om agrarisch natuurbeheer goed en werkbaar uit te voeren. Maar ik heb vertrouwen in de samenwerking tussen ons en de provincie, dus we kunnen verdere stappen zetten.”

Toekomst

Rene zit nog vol met ideeën voor de komende jaren en hij hoopt met veel boeren samen te blijven werken aan agrarisch natuurbeheer. “We hebben in het gebied Rijn, Vecht en Venen ongeveer 2800 hectare ingericht volgens de principes voor weidevogelbeheer. Wat mij betreft wordt dat in de toekomst nog meer.” Hij kijkt niet alleen vooruit, maar is ook trots op wat al gepresteerd is in het recente verleden. “We zijn op de goede weg en er is al veel gelukt, dat mogen we ook wel eens zeggen.”

Om het agrarisch natuurbeheer mogelijk te maken, stelt de provincie Utrecht jaarlijks ongeveer 3,5 miljoen euro beschikbaar. De huidige subsidieperiode loopt in elk geval tot en met 2025.

Tekst en foto's: provincie Utrecht (leadfoto: gedeputeerde Bruins Slot)