De Nederlandse natuur staat onder druk en gaat hierdoor op veel vlakken in kwaliteit achteruit. Steeds meer groene ontwikkelingen zijn echter kansrijk in het keren van deze trend. Door bijvoorbeeld nieuwe natuur te creëren in de vorm van nieuwe wildernis, of door stadsnatuur te stimuleren, wordt door mensen meer natuurwaarde gemaakt. Hoewel deze ontwikkelingen grote kansen bieden voor natuurherstel en de natuur dichterbij de maatschappij brengen, zijn ze nog relatief onbekend. Daarom duikt de jongerenvereniging JNM gedurende het hele jaar 2021 met excursies, lezingen en kampen deze nieuwe natuur in! Dit voorjaar zijn er al vele excursies en weekendkampen georganiseerd, met bijzondere vondsten als resultaat. Ook hebben ze dit jaar een symposium over stadsplanten georganiseerd én hebben er verschillende stadsnatuurexcursies midden in Amsterdam plaatsgevonden.
Bijzondere stadsnatuur in Rotterdam
Er wordt steeds meer waarde gehecht aan stadsnatuur. Groen in de stad is belangrijk voor een gezonde leefomgeving en komt bovendien de Nederlandse biodiversiteit ten goede. Uiteraard is er in steden natuur te vinden in de vele stadsparken die hier aanwezig zijn, maar ook groene daken, kerkhoven of volkstuinen blijken vaak een verrassend grote natuurwaarde te bieden. Van 2 tot en met 4 juli hebben jongeren van de JNM druk gezocht naar insecten in en rond de ‘groene pareltjes’ van de drukke havenstad Rotterdam. Verspreid door de hele stad werd er naar insecten gezocht, zoals bijen, vlinders en zweefvliegen. ’s nachts is er zelfs met een nachtvlinderdoek onderzocht welke nachtvlinders er bovenop groene daken voorkomen.
Stekeldrager en andoornbij
Er zijn opvallende soorten gevonden. Zo bleek de zeldzame andoornbij (Anthophora furcata) veel voor te komen in volks- en buurttuinen, waar diepe bloemen als andoorn veel zijn aangeplant. In de ruige stadsnatuur van het Eiland van Brienenoord is de zeldzame zwartgespoorde houtmetselbij (Hoplitis leucomelana) aangetroffen. In Charlois werd een zeldzame prachtmot (Oncocera semirubella) gevonden. Misschien was de meest bijzondere vondst nog wel de zeldzame stekeldrager (Abrachyglossum capitatum) die eveneens op het dakpark werd aangetroffen. Deze blaaskopvlieg, een vliegenfamilie die parasiteert op wilde bijen, was eerder uitsluitend bekend uit Zuidoost-Nederland en was voor deze vondst nooit eerder in West-Nederland waargenomen!
Dode bomen en water
Naast bloemrijke daken, wegbermen en volkstuintjes die in trek zijn bij bestuivers, bleken ook dode bomen en water bij te dragen aan de biodiversiteit van de binnenstad. Op oude stammen werden tijdens het weekend veel zaagsprietkevers, spitshalskevers, huismierenkevers en de prachtige gevlekte smalboktor aangetroffen. Maar in dood hout nestelen ook vele bijen en graafwespen, zoals de andoornbij, tronkenbij, bladluizendoders en pottenbakkerswespen. Daar komen dan weer allerlei parasieten op af, zoals kegelbijen, muurrouwzwevers en goudwespen. Een stuk dood hout vormt zo al snel een heel ecosysteem. Langs het water weten weer andere dieren de stad te veroveren. Zo werd de rechte waterzweefvlieg, die normaal vooral in veenmoerassen voorkomt, midden in de stad gevonden bij een ondiep, helder poeltje.
Zoek mee in Den Haag!
In de stad is dus nog genoeg verborgen natuur te ontdekken. Zoek jij ook mee? Van 26 juli tot 1 augustus zal er een week lang naar stadsnatuur gekeken worden op het zomerkamp van de JNM in onze hofstad Den Haag. Ook hier zal worden gezocht naar nachtvlinders in het Haagse bos en de duinen van Meijendel. Ook zullen de kademuren van de stadsgrachten afgezocht worden op zeldzame stadsplanten, worden de stoepplantjes van de Schilderswijk onder de loep genomen en zal er ’s nachts naar vleermuizen en boommarters worden gezocht.
Om deze nieuwe natuur bij iedereen onder de aandacht te brengen, zendt JNM binnenkort een speciale podcast uit met veel verschillende experts op gebied van nieuwe natuurgebieden, stadsnatuur of andere natuur van de toekomst. Als afsluiter zal er in november een groot symposium plaatsvinden waar iedereen die wil leren over nieuwe natuur in Nederland welkom is. Ben je tussen de 12 en 25 jaar en lijkt het je leuk mee de nieuwe natuur in te gaan met een van de activiteiten die de JNM organiseert? Kijk dan op jnm.nl of geef je direct op voor het zomerkamp in Den Haag.
Tekst: Rick Buesink, Marco Tanis & Mathijn Speelman, JNM
Foto’s: Hanna Haring; Marco Tanis; Tjomme Fernhout